เหตุใดจึงเลือก Digital Transformation มาเป็นแนวคิดในการทำ Education Transformation ใน MonsoonSIM Seminar 2017

กิตติกรรมประกาศ
ขอขอบคุณ คุณดนัยรัฐ ธนบดีธรรมจารี ซึ่งเป็นผู้สร้าง Digital Transformation Reference Model  และเป็นผู้อนุญาตให้ผู้จัดกิจกรรมนำมาใช้เป็น Framework ในการสร้างกิจกรรมเรื่อง Thai-Style Education Transformation in Digital Era (Digital Transformation in Thai-Style Higher Education) ใน MonsoonSIM Seminar 2017 

ในหลายครั้งที่ได้สนทนา และเข้าร่วม workshop คุณดนัยรัฐเสนอ Concept เกี่ยวกับเรื่องนี้ไว้อย่างน่าสนใจ ใน Digital Transformation Workshop เช่น

• ดิจิตอล คืออะไร แล้วจะใช้ในการทำ Transformation อย่างไร 
• หัวใจของการ Transform ไม่ได้อยู่ที่การเปลี่ยน Platform ไอที แต่อยู่ที่การจะใช้ประโยชน์จาดไอที และดิจิตัล ให้เกิดประโยชน์อย่างไร
• เรียนรู้เทคโนโลยี เพื่อช่วยในการเปลี่ยนองค์กร โดยอาศัยหลักอื่นผสมกันไป 
• สังคมน่าอยู่เมื่อเราแบ่งปัน 
• รู้สึก นึก คิด ทำ 

โดยส่วนตัวของผู้จัดกิจกรรม มีความสนใจในเรื่อง Education Transformation ที่ผู้จัดทึกทักเอาว่า จะให้เกิดเป็นแนวคิด Education as a Service (EDUaaS) จึงได้นำเอาแนวคิดนี้ มาเป็น Theme หลักในการจัดกิจกรรม ที่ผู้จัดเห็นว่าจะเกิดประโยชน์ต่อวงการศึกษา ที่ทุกคน "รู้สึก" "นึก และคิด" และ "ทำ" หรือมีส่วนร่วมได้ ทั้งนี้บทความที่ "ไม่ใช่" บทความทางวิชาการนี้ เขียนและเพิ่มเติมจากแนวคิดของผู้เขียน จากแนวคิดหลักของคุณดนัยรัฐ ผิดถูกประการใด รอให้ทุกท่านได้โปรดมาช่วยกันอธิบายเพื่อแลกเปลี่ยนความรู้และประสบการณ์

จึงขอขอบคุณ ต้นฉบับแห่ง Digital Transformation Reference Model ไว้ ณ ที่นี้ และหวังว่า จะมีทีมผู้ร่วมด้วยช่วยกันสร้าง EDUaaS มากขึ้น 

ขอแสดงความขอบคุณและความนับถือ 
ปรมินทร์ เยาว์ยืนยง

Further Information: 

• Digital Transformation V3.4 โดยคุณดนัยรัฐ ธนบดีธรรมจารี ใน Slide share Click here
• Digital Transformation by Enterpriser Project Click here
• Digital Transformation by I-Scoop Click here
• Digital Transformation by MuleSoft Click here
• Digital Transformation by Infoworld Click here

---

เหตุใด Digital Transformation มาเป็นแนวคิดในการทำ Education Transformation ใน MonsoonSIM Seminar 2017
        เหตุผลผู้จัดกิจกรรม MonsoonSIM Seminar 2017 นำแนวคิด Digital Transformation และโดยเฉพาะอย่างยิ่ง Digital Transformation Reference Model มาเสนอเพื่อเป็น Theme หลักในการทำ Education Transformation มีดังนี้ 

• ​เป็น Framework ที่ใช้กันในวงการธุรกิจ และเพื่อให้กระบวนวิธีคิดจากภาคธุรกิจในการทำ Trasnformation ถูกส่งไปยังภาคการศึกษา และต้องการให้เป็น "ทางเลือก" ในหลาย ๆ ทางในการปฏิรูปการศึกษา
• Framework มีความเข้าใจง่าย และรายละเอียดที่ปรากฎใน Reference Model ที่สร้างมาเพื่อภาคธุรกิจ สามารถที่จะไปปรับใช้กับภาคการศึกษาได้ ผลที่ได้จาก การใช้ Frame Work นี้ จะเห็นภาพกว้าง (Holistic View) ของการทำ Education Transformation และภาคการศึกษาจะนำไปปรับใช้ให้เหมาะสมกับบริบทและปัจจัยแวดล้อมที่ต่างกันออกไป
• มี Template ของการสร้างหรือ การ Transform Service การจัดสินใจยกเลิก Services ที่เอามาปรับใช้นั้นมีรูปแบบคล้าย Syllabus ซึ่งจะเป็นประโยชน์ในการสร้าง Curriculum และ Syllabus สำหรับภาคการศึกษา 
• เป็นหลักการที่ดีในการทำ Project Management เรื่องการทำ Transformation 

ในเนื้อหาของการปรับใช้ Digital Transformation ในการทำ Education Transformation ผู้เขียนจะรวมไว้ในหัวข้อต่อไป สำหรับหัวข้อนี้นั้น สร้างขึ้นเพื่อให้ท่านเข้าใจว่า Digital Transformation คืออะไร และเหตุใดผู้จัดกิจกรรมจึงนำมาใช้เป็น Theme เพื่อเป็นทางเลือกหนึ่งในการทำ Education Transformation (DT2ET)

อะไรคือ Digital Transformation ?
(ผู้เขียน เขียนบนความเข้าใจส่วนตัว โปรดร่วมด้วยช่วยกันชี้แนะ)

ผมจับผลัดจับผลูเข้าไปร่วมงานสัมมนาเรื่อง Digital Transformation ที่จัดที่ ม.ธรรมศาสตร์ในราวปลายปี 2559 ด้วยความสงสัยว่า Digital Transformation คืออะไร ส่วนเหตุผลของการทำ Transform นั้น เป็นเรืองที่เดาได้แต่แรกว่า ต้องการเปลี่ยนแปลงเพื่อผลลัพท์ที่ดี  สิ่งที่ผมตั้งคำถามแต่แรกในนิยามของคำคำนี้ คือ 

• Transformation คืออะไร ในภาษาไทย มีคำนิยามง่ายๆ คือ "เปลี่ยน"  (พาลให้คิดต่อไปว่า เปลี่ยนอย่างไร เวลาคิดในบริบทภาษาไทย จะมี เปลี่ยนจากเดิมด้วยการเพิ่มเติมลงไป = เปลี่ยนแปลง, เปลี่ยนแล้วเคลื่อนย้าย = เปลี่ยนผ่าน ผันเปลี่ยน, เปลี่ยนและถ่ายทอด = เปลี่ยนผ่าน จึงพยายามเลิกคิดด้วยภาษาไทย) และหวนคิดไปถึงหนังเรื่องที่รถยนต์แปลงเป็นหุ่นยนต์ (Transformer) หลังจากสงสัยและพยายามหาคำตอบด้วยตนเองในภาษไทย  จึงใช้ Dictionary Online หลาย ๆ ค่าย ก็พบว่า Transformation เป็นการเปลี่ยนที่มีมีความลุ่มลึกแตกต่างกัน จากพื้นฐานความรู้เดิม หรือคลังคำส่วนตัว ยังมีคำที่มาจากโลกชีวะวิทยา เช่น Transform คือ แปลงร่าง เช่น แปลงจากหนอน กลายเป็นผีเสื้อ ที่การทำ transform นี้ใช้ระยะเวลาใน Life Span หรือชั่วชีวิตหนึ่ง ๆ และยังมีทฤษฎีวิวัฒนาการ ของ Charle Darwin คือ Evolution หรือวิวัฒนาการ ซึ่งแบบนี้จะกินเวลายาวนาน ซึ่งกินระยะเวลาหลาย Generation ซึ่งกินระยะเวลายาวกว่า ในศัพท์ทางการปกครอง จะมีคำว่า "ปฏิรูป" และ หากเติม "R" จะเป็นคำอีกคำ คือ Revolution "ปฏิวัติ" ซึ่งให้ความหมายคนละเรื่อง ระหว่าง การเปลี่ยนแปลงอย่างค่อยเป็นค่อยไป หรือ การเปลี่ยนแปลงทันทีทันใด  จากหลาย ๆ นิยาม และระดับของการเปลี่ยนแปลง ผมจึงทึกทักเอาเองว่า Transformation คือ การเปลี่ยนแปลงที่มีห้วงระยะเวลา และเมื่อเปลี่ยนแล้วจะไม่คงรูปลักษณ์เดิมเอาไว้ ในระบะเวลาที่เห็นผลลัพท์ได้ในช่วงหนึ่ง ๆ (Tntersection ของความหมายหลวม ๆ ของ Change + Transform + Evolution + Revolution) ขึ้นอยู่กับว่า ผู้ที่กำหนาผลของการเปลี่ยนแปลงจะมองจากมุมใดบ้าง 

 

• Digital คืออะไร คำนี้มีความหมายเปลี่ยนไปตามห้วงเวลา ที่มาจากรากศัพท์คือ Digit หรือ ตัวเลข และอย่าไปเปิด Dictionary เพราะว่า หากคุณเปิดอาจจะยิ่งสับสน  ทั้งนี้ผมเลยทึกทักว่า เราควรนิยามหรือตีความมันใน Long form ของคำในมุมของ Digitization มันเป็น "กระบวนการ หรือ วิธี ที่ใช้ข้อมูลที่เกิดจากฐานตัวเลข ในกระบวนการแปลให้ระบบประมวลผลเข้าใจ" และอยู่ในรูปแบบของ Information ไม่ใช่ Data เพื่อการสังเคราะห์ข้อมูลที่เร็วขึ้น สะดวกขึ้น มีความแม่นยำหากมีสมมุติฐานซึ่งเป็นที่มาของสูตรการตีความที่ถูกต้อง" หลังจากไม่เข้าใจสิ่งที่ตนเองแปลเท่าไหร่นัก คุณดนัยรัฐก็แปลให้ชัดเจนว่า สะดวกใช้ "ทุกที่" "ทุกเมื่อ" "ทุกอุปกรณ์" หรือ Any time Any Place และ Any Device ซึ่งง่ายกว่ามาก เพราะว่า เอาประโยชน์ของดิจิตอลมาเป็นคำแปลเสียเลย

​​

• Digital Transformation คืออะไร  พอนำเอา 2 คำที่มีความหมายในตัวเอง มาเข้าคู่เพื่อสร้างนิยามเฉพาะขึ้น ยิ่งน่าสนใจ ซึ่งแนวคิด Digital Transformation นี้เป็นเรื่องที่พูดในภาคธุรกิจในหลายอุตสาหกรรม ซึ่งเป็นผลจากการลงทุนด้าน IT ในยุคที่ธุรกิจเชื่อว่าการลงทุนด้าน IT จะส่งผลบวกต่อธุรกิจ และมีการทำต่อเนื่องกัน และหลาๆ กิจการต่างพบว่า การลงทุนด้านไอที โดยไม่มีเป้าหมายที่ชัดเจนในการสร้างบริการ หรือช่วยให้กระบวนการทางธุรกิจนั้นมีความกระชับ และคล่องตัวมากขึ้น และภาคธุรกิจเรียนรู้ว่าระบบ IT ไม่อาจสามารถเปลี่ยนแปลงองค์กรได้ หากปราศจาก แนวคิดสำคัญ และผนวกเข้าด้วยความสำเร็จในเชิงโครงการการบริหารงาน การมีขั้นตอนและกระบวนการที่เหมาะสม ซึ่งการมีแต่ IT จะไม่ก่อให้เกิดประโยชน์ ทั้งนี้การเปลี่ยนแปลงจากปัจจัยอื่นๆ ทั้งในเชิงเทคโนโลยีเครือข่าย, การเกิดขึ้นของสื่อ Social Media และบริการผ่าน Mobile Device ได้เปลี่ยนแปลงวิธีคิดของโลก ทำให้พฤติกรรมของคนเปลี่ยนไป เช่น ต้องการความรวดเร็วมากขึ้น, สะดวกมากขึ้น, ง่ายขึ้น, มีชีวิตส่วนตัวมากขึ้น ฯลฯ เป็นที่มาของการเปลี่ยนแปลง และโลกก็เข้าสู่ยุคที่เทคโนโลยีผสมกับความต้องการอำนวยให้เกิด "ยุคดิจิตอล" และเป็นที่มาของบริหารใหม่ที่ Distrup ธุรกิจที่วางอยู่บนโลกเดิม และโลกไอทีเดิม และเป็นที่มาที่แนวคิด Digital Transformation เพื่อให้ธุรกิจนั้นดำรงคงอยู่ ผ่านการเรียนรู้บนความเจ็บปวดผิดพลาดหลายประการ เช่น การลงทุนที่ไม่วางบนหลักการพัฒนา, การดำเนินตามความสำเร็จของผู้อื่น ฯลฯ เพราะถ้าธุรกิจไม่ Transform ตัวเอง ก็จะถึงกาลปาวสาร เพราะว่า เทคโนโลยีที่ดีขึ้น เก่งขึ้นที่ทำให้เกิดบริการด้านดิจิตอล (เช่น Cloud, Block Chain และ Big Data) + ความต้องการใชชีวิตยุคดิจิตอล (รวมถึงความสะดวกสบาย ความรวดเร็วนั้น การใช้ประโยชน์ได้อย่างสูงสุด คุ้มค่าที่สุด) จะทำให้ธุรกิจเดินถอยห่างจากสภาวะล่มสลาย​ ก้าวสู่กระบวนการของการเปลี่ยนแปลง เพื่อการอยู่รอดอย่างยั่งยืน

         การทำ Digital Transformation ในภาคธุรกิจ ส่วนมากเกิดขึ้นกับบริษัทเดิมที่กำลังประสบปัญหา หรือเล็งเห็นว่าปัญหากำลังจะเกิด นั่นเป็น Approach แรก  ใน Approach ต่อมาซึ่งธุรกิจเกิดใหม่ในยุค Startup ที่ Disrupt ธุรกิจเดิม หรือ ธุรกิจที่ก้าวเข้าสู่โลกดิจิตอล และพัฒนาตัวเองด้วยความ "เข้าใจลูกค้า" และ "เข้าใจคู่ค้า" ก็ได้ใช้แนวคิดการสร้างธุรกิจในยุคดิจิตอล ก็ใช้แนวคิด Digital Transformation ได้เช่นกัน 

---

---

การตั้งคำถาม สีฟ้าคือคำแนะนำของคุณดนัยรัฐ ส่วน +?? ที่ Highlight สีเหลือง เป็นการเพิ่มเติมของผู้เขียน

​
​Digital Transformation Reference Model เอาไปใช้งานได้อย่างไร
          ใน Digital Transformation Reference Model ของคุณดนัยรัฐนั้น แท้จริงแล้วมีนัยยะและรายละเอียดต่าง ๆ แฝงไว้ค่อนข้างมาก ด้วยข้อจำกัดของผู้เขียนบทความนี้ มีความสามารถจำกัดอาจจะอธิบายเรื่อง DT และใช้ Reference Model นี้ได้ไม่เกิดประสิทธิภาพสูงสุด
         โดย Concept นั้นให้เริ่มต้นจากการตั้งคำถาม  ขากบนลงล่าง และกำหนด Density รูปแบบที่แตกต่างกันของปัญหาตั้งต้นในองค์กร อย่างไรก็ตาม การเปลี่ยนแปลงเพื่อผลลัพท์ใหม่นั้น ไม่สามารถเกิดจากการทำเหมือนเดิมได้ 

---

การตั้งคำถามให้รอบด้านจะช่วยให้เกิดมุมมองในการทำ Digital Transformation หรือการแก้ไขปัญหาใด ๆ ได้กว้างขวางและเกิดประโยชน์มากขึ้น

คำถามหลักตามคำแนะนำใน Reference Model จะช่วยให้ท่าน มองเห็นมุมมอง และเกิดประโยชน์ในการสร้างสภาวะการเปลี่ยนแปลงตามหลักของ Kottler การตั้งคำถามให้รอบด้านจะช่วยให้ท่านสามารถเข้าใจถึงผลกระทบอื่น ๆ และวางแผนการจัดการได้ดีขึ้น ยกตัวอย่างเช่น Why (ทำไม) ใน Vision and Mission Statement นั้น หากท่านเพิ่มเติม Who เข้าไปท่านจะเห็นมุมมองว่าจะส่งข้อความใด เพื่อการสร้าง Powerful Coalition และ create Vision of change ได้ดียิ่งขึ้นด้วย หรือใน Digital Organization Layer นั้น การใช้ Who (ใคร) หากถามให้ละเอียดมากขึ้น เช่น ใครที่ตะได้รับผลกระทบ, ใครที่จะได้ประโยชน์, ใครหรือฝ่ายใด จะเป็นผู้เริ่มต้มในกระบวนการเปลี่ยนแปลง เหล่านี้นั้นจะช่วยให้เกิดการปรับ Organization เกิดประโยชน์และเอื้อต่อการเปลี่ยนแปลง

หมายเหตุ: Digital Transformation Reference Model นั้นสามารถปรับเปลี่ยนตามปัจจัยแวดล้อม เช่น ความหนาบางในบาง Layer ได้ ขึ้นอยู่กับขนาดขององค์กร ใน Layer Digital Organization, เลือกใช้ตามข้อจำกัดของแต่ละองค์กร โดยยืนพื้นจากการบริหารทรัพยากรที่มีอยู่เดิม ใน Layer Business Process as a Service และ Digital Platform 

---

1) กำหนด Vision, Mission Statement เสียก่อน
    การกำหนด Vision หรือ Mission Statement เพื่อให้รู้ว่าวัตถุประสงค์ของการ Transform นั้น ๆ ต้องการผลลัพท์อย่างไร การกำหนด Vision Statement นั้นถ้าเป็นการทำ Digitalization Planning หรือ Digital Transformation ก็ควรนำเอา "ขนาด" และ "สถานะ" ขององค์กรมาร่วมด้วย 
    Vision Statement ยกตัวอย่างเช่น นักศึกษาสายไอทีในอีก 5 ปีข้างหน้าจะต้องมีทักษะและความรู้ด้านธุรกิจ ควบคู่กับด้าน Coding และมีทักษะด้าน Data Analytic เป็นต้น 
    Vision Statement นั้นคุณดนัยรัฐแนะนำว่า สำหรับองค์กรที่มีขนาดเล็ก เกิดขึ้นใหม่ หรือสร้าง Differentiation ต้องใช้หลักของ Innovation ทว่าหากเป็นองค์กรที่มีขนาดกลางและมีรูปแบบของกิจกรรมที่ซ้ำในกระบวนการ ควรต้องเน้นที่ Effeiciency ส่วนองค์กรขนาดใหญ่มาก ๆ อาจมิงไปที่หลักของ Sustainability 
    อย่างไรก็ตามการกำหนด Vision หรือ Mission Statement คือ การตั้ง Goal ของกิจกรรมนั้น ๆ  อย่างไรก็ตาม โดยส่วนตัว ควรเอาเรื่องของหลักการวัดผล, เวลาที่ใช้่ในการปฎิบัติ, ทรัพยากรที่มี และจิตวิทยาองค์กรมาเป็นปัจจัยในการกำหนดด้วย เพราะหาก Vision ที่เขียนไว้เกิดกว่ากำลังที่องค์กร หรือหน่วยงานจะทำได้ Vision Statement อาจะเป็นจุดเนิ่มต้น และจุดสุดท้ายของการทำ Transformation ในจุดเดียวกัน

---

2) การจำแนกเจาะจงบริการที่จะเข้ากระบวนการ Transform ที่สอดคล้องกับวัตถุประสงค์ด้านธุรกิจ 
ใน Reference Model แนะนำไว้ว่าเมื่อระบุ Mission Statement ได้แล้ว ลำดับต่อมา ควรมองไปที่ "การบริการ" ซึ่งอาจแบ่งออกเป็น 3 กลุ่ม ได้แก่ 

• New Services หรือ บริการใหม่ 
• Optimized Services หรือ บริการเดิมที่ควรต้องปรับปรุง
• Retired Services หรือ บริการที่ควรจะต้องยกเลิก

​​ซึ่งจะเป็นรูปแบบการให้บริการที่ การสร้างใหม่ ปรบปรุงให้ดีขึ้น หรือ ยกเลิก นั้น จะต้องสอดคล้องกันกับวัตถุประสงค์ในทางธุรกิจ (หรือวัตถุประสงค์ขององค์กร) และแน่นอนจะต้องสอดคล้องกับ Mission Statement 

ทั้งนี้บริการนั้นอาจจะเป็น Internal Service ในองค์กร ที่สัมพันธ์กับ Business Process หรือ จะเป็น External Service ที่ออกไปยังคู่ค้าหรือลูกค้า นั้น ก็สามารถสร้างได้ อนึ่ง แนวคิดนี้เป็นวิธีการเดียวกันกับการตัดสินใจเรื่อง Service ทั่วไป ต่างกันตรงนี้ หากเป็นการทำ Digital Transformation นั้น Service ที่เกิดขึ้นจะมีความเป็นดิจิตอล เพื่ออำนวยความสำดวก ในหลักของ ทุกที่ ทุกเมื่อ ทุกอุปกรณ์ที่เป็นดิจิตอล หรือส่งรับส่งข้อมูลได้เข้าไปด้วย ส่วนหนึ่งที่อุปกรณ์จะต้องเข้ามาเกี่ยวนั้น เพราะว่า ทุปวันนี้อุปกรณ์สามารถรับส่งข้อมูลได้ ซึ่งข้อมูลต่าง ๆ จะตามมาซึ่งการตีความข้อมูลเพื่อใช้เป็นฐานในการสร้าง, ปรับปรุง หรือ ยกเลิกบริการได้ต่อไป ​
​คำถามหลักที่คุณดนัยรัฐ แนะนำไว้คือ When (เมื่อใด) เพราะว่า อาจมองได้ในหลายมิติ เช่น เมื่อใดที่ควรจะเริ่มพิจารณา และตัดสินใจในการสร้าง ปรับปรุง หรือ ยกเลิกบริการ ในส่วนของการสร้าง When จะสอดคล้องกับระยะเวลาในการดำเนินการ (Operation Leading) และหากเพิ่มคำถามในแง่มุมอื่น ๆ ลงไป (ซึ่งจำนวนคำถามนั้นจะไม่เท่ากัน และรูปแบบคำถามจะไม่เป็นแบบแผน) ท่านจะได้มุมมองที่เพิ่มขึ้น ในเชิงเงื่อนเวลา, ผลกระทบ และจะเป็นความเชื่อมโยงไปยัง Layer ต่อไป ในเชิงธุรกิจ อาจจะต้องมีการ Integrated How ในเชิง How Long, How Much เพื่อประกอบการตัดสินใจในการปรับปรุงบริการเช่นกัน

---

แบบฟอร์มที่คุณดนันรัตน์ ออกแบบมาเพื่อใช้ในการทำความเข้าใจภาพรวมของการทำ Digital transformation เพื่อให้เกิด Service ที่สอดคล้อง เป็นการรวมทั้ง 5 Layer ในแบบฟอร์มเดียว

3) การจัดการเชื่อมโยงระหว่าง Organization เดิม กับรูปแบบ Digital Organization
มันเป็นสิ่งที่หลีกเลี่ยงไม่ได้ เมื่อมีการทำ Transformation เพราะว่า มีเป้าประสงค์ที่เป็นเจตนารมณ์ของการเปลี่ยนแปลง จนเป็นที่มาของการเลือกที่จะสร้าง, ปรับปรุง และ ยกเลิกบริการใด ๆ ที่มีอยู่ในองค์กร ย่อมต้องเกี่ยวข้องกับ Organization ซึ่งแน่นอนว่า เมื่อองค์กรตัดสินใจจะเดินเข้าสู่กระบวนการ Digial Transformation แล้วนั้น องค์กรก็ควรจะปรับเปลี่ยนไปเป็น Digital Organization ด้วย
ในองค์กรที่มีขนาดเล็กนั้นมักมีความคล่องตัวสูง ในองค์กรขนาดกลางใหญ่ จนถึงระดับ Enterprise นั้น ย่อมมี Management Hierachy ซับซ้อนไม่เท่ากัน การปรับตัวให้เกิด Digital Organization นั้น จะไปสัมพันธ์กันกับทุก Layer เพราะว่า หากการปรับเปลี่ยนที่มีเป้าหมายที่ดี มีการจำเพาะเจะาจงบริการที่ตอบโจทย์ทางธุรกิจ จะต้องมาอยู่ในโครงสร้างการบริการแบบเดิมนั้น การทำ Transformation นี้คงจะชะงักงัน เพราะว่า ใน Layer นี้นั้น Hierachy มีความสำคัญต่อ "ความเร็ว" "ความคล่องตัว" และ เมื่อการปรับเปลี่ยนบริการใด ๆ ที่เปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วจากปัจจัยแวดล้อมเช่น คู่แข่ง, ความแปรผันของตลาด, ข้อจำกัดด้านทรัพยากร 

Digital Organization จะมีรูปร่างหน้าตาอย่างไร น่าจะให้นิยามได้ ว่าเป็นองค์กรที่ใช้ IT ได้อย่างเกิดประโยชน์ ทั้งในส่วนที่เป็น Internal Operation และ External Operation โดยเกิดความ "รวดเร็ว" "แม่นยำ" "มีฐานข้อมูลที่พร้อมจะใช้ประมวลผลได้เมื่อต้องการ"  การเปลี่ยนแปลงที่ว่านี้หาก นโยบายและเป้าหมายชั้นเจนใน 2 Layer แรกแล้ว ที่เหลือ จะช่วยให้การปรับเปลี่ยนด้าน IT ที่เดิมให้ด้าวสู่ Digital Platform จะเป็นเรื่องเชิงเทคนิค ซึ่งใช้ทั้ง หลักของการบริการจัดการ และ IT มาผสมผสานกัน 

องค์กรที่จะก้าวเข้าสู่การทำ Transformation นั้น หากไม่สามารถเริ่ม Digital as Mindset ให้กับทั้งองค์กรได้ และเป็นประโยชน์ร่วมกันในการเปลี่ยนแปลง เห็นทีจะเปลี่ยนแปลงได้ยาก และจะมีจำนวนน้อยรายที่จะก้าวไปสู่ความสำเร็จในการทำ Digital Transformtion ในกรณีนี้ควรเริ่มต้นที่ Top-Down 

What is Really means to be a Digital Organization by Digitalist Click here
Being a truly digital organization by Accenture Click here

---

4) การสร้างบริการที่ช่วยให้กระบวนการทางธุรกิจมีประสิทธิภาพมากขึ้น (ฺBusiness Process as a Services; BPaaS)
Business Process (BP) เป็นศาสตร์แขนงใหญ่แขนงหนึ่งที่ใช้ใน (เขียนตามความเข้าใจของผู้เขียน และขออนุญาตย้ำเตือนว่า บทความนีัไม่ใช้บืความทางวิชาการ)

• การ "ออกแบบ" (ฺBusiness Process Designing) โครงสร้างในการจัดการทางธุรกิจที่ รวดเร็ว ถูกต้อง มีประสิทธิภาพ ตรวจสอบหาสาเหตุของปัญหาได้รวดเร็ว และแน่นอน "เพื่อสร้างบริการทั้ง Internal Service และ External Service"
• การ "ปรับปรุง" กระบวนการเดิม เพื่อให้เกิดประสิทธิภาพสูงขึ้น (ฺBusiness Process Optimization) ซึ่งจะมีขั้นตอนการสำรวจกระบวนการเดิม (ฺBPI; Business Process Investigation) และแน่นอนตามมาด้วยกระบวนการยกเลิกขั้นตอนที่ไม่เกิดประโยชน์และไม่จำเป็น (Business Process Retirement)
• การประสานรวมเป็นเนื้อเดียวกันของแต่ละขั้นตอนให้ไร้รอยต่อ (ทอเต็มผืน ทำงานได้ลื่น) หรืออาจจะเหมารวมเรียกได้ว่า Business Process Orchestration; BPO

​
การเปลี่ยนแปลงใด ๆ เช่นเดิม นอกจากจะหลีกเลี่ยงเรื่อง แนวคิด, การสร้างสรรค์ เปลี่ยนแปลง ยกเลิก, การปรับให้องค์กรคล่องตัว สิ่งเหล่านี้ต้องการ "ความลื่นไหล และประสิทธิภาพ" ในกระบวนการ (ฺBusiness Process Lubrication) ซึ่ง IT และ Software ต่าง ๆ เกิดขึ้นมากมายเพื่อตอบโจทย์สิ่งนี้ในยุค IT 

ความแตกต่างกัน (จากมุมมองของผู้เขียนที่มีความราู้ด้านนี้จำกัดมาก) ระหว่าง BP ในยุค IT และ BPaaSA ในยุค Digital เห็นจะเป็นจะมีส่วนคล้ายและส่วนต่างกันดังนี้

• ความคล้ายคลึงกันคือ BP จะต้องสอดรับกับธุรกิจ  ทว่า ในโลก IT (กำลังหมายถึง ย้อนหลังกลับไปหลังที่ 2010 โดยประมาณ) ด้วยข้อจำกัดด้านเทคโนโลยี ทั้ง Network และระบบ Hybrid Cloud, Data Analytic Technology, In-memory Database, IoT, Security ฯลฯ ทำให้การปรับเปลี่ยน BP นั้น ทำได้ยากในเชิงเทคนิค และเมื่อในเชิงเทคนิคทำให้การปรับเปลี่ยนเป็นเรื่องใหญ่ ยาก กระบวนการ BP จึงไม่ได้รับการเรียนว่า BPaaS ซึ่งทำให้เกิดเป็นข้อจำกัด 
• ความแตกต่างกัน คือเรื่องของ ตัวเร่งปฎิกิริยา (BP Accelerating Factors) นั้น ในยุคดิจิตอลเกิดขึ้นในอัตราเร่งที่เร็วกว่า โดยเกิดจากฝั่งผู้รับบริการ หรือผู้บริโภคปลายทาง >> ผู้เชื่อมโยงสินค้าบริการ >> ผู้ให้บริการ (โปรดดูเรื่อง Supply Chain Management ประกอบ) ทำให้กระบวนการ BPO จะต้องเร็วขึ้นตามอัตราเร่ง และพร้อม ให้เปลี่ยนแปลงได้รวดเร็วขึ้นด้วย

​อย่างไรก็ตาม "ห้ามตกม้าตาย" เมื่อต้องการความไว Business Process ในปัจจุบัน (ขึ้นอยู่กับอุสาหกรรม และรูปแบบทางธุรกิจ) ซึ่งมีความเชื่อมโยงของ "คน" ในจำนวนที่มากน้อยต่างกัน ซึ่งหมายถึง Skill Level, Competency, Adoption rate แตกต่างกันไปด้วย  หากยกทั้ง BP ไปไว้บน Digital Platform ด้วยข้อดีต่าง ๆ อันมากมาย ทว่า "ตกม้าตาย" ที่เรื่องของคนนั้น จะเป็นการเสียของ เสียเวลา เสียทรัพยากร และที่สำคัญที่สุด คือ เสียบรรยาการศในการทำ Transformation ไปด้วย 

Business Process as a Service by Gartner Click here
Business Process as a Service by Technopedia Click here

---

5) Digital Platform ที่ตอบรับการบวนการ Digital Transformation ขององค์กร
เป็นเรื่องน่ายินดีที่ (2017)เทคโนโลยีด้านไอที เติบโตและพัฒนามาตามช่วงเวลา ซึ่งเรื่อง Digital Platform นี้จะทันสมัยในระยะเวลาหนึ่ง และร่วงโรยไปเมื่อ Platform ที่จะเกิดขึ้นใหม่ แต่หลักการสำคัญคือ IT/Digital จะต้องรองรับความต้องการของธุรกิจเป็นสำคัญ ส่วนใครจะเน้นมุมไหน ในเชิง Business Strategy นั้น อยู่ที่ Vision/Mission Statement

ผมขอให้ Digital Platform ว่า "เครื่องมือ" + "ปลดล๊อก" + "พันธนาการ" = เครื่องมอืปลดล๊อกพัมธนาการ 

• "เครื่องมือ" อยู่ที่ผู้ใช้งาน ความสามารถของมันจะเกิดเมื่อผู้ใช้งานเข้าใจถ่องแท้ ถึงความสามารถและเอาไปต่อ ยอดได้  ในยุคไอทีนั้น อุปมาเหมือน ทุกคนอยากมีเครื่องมือ มีเพียงบางคนที่ใช้เครื่องมือเต็มประสิทธิภาพ มีหลายคนที่เครื่องมือกลับเป็น Cost Center และไม่ถูก Utilize เช่น ในยุค IT ทุกคนมี Server Farming มีทุก Platform ทุกอย่าง Silo Services หลังยุค Virtualizatilism ก็ไม่ได้เปลี่ยนแปลงกระบวนการ Utlization มากเท่าาที่จะเป็น 
• "ปลดล๊อก" คงหมายถึง ทำในสิ่งที่ "ไม่เคยทำได้" หรือ "ทำได้ดีกว่า/เร็วกว่า/ถูกต้องมากกว่า/สะดวกกว่า" 
• "พันธนาการ"  หมายถึงปัญหาเดิม  "ที่แก้ไขไม่ได้" หรือ "แก้ไขได้ยาก" 

​Digital Platform ที่เอื้อให้การทำ Digital Transformation นั้น ส่งให้ "ธุรกิจเปลี่ยนแปลงได้รวดเร็วและมีประสิทธิภาพ" (มิใช่ Performance ของ IT Infrastructure ดีขึ้น) ซึ่งควรจะมองประโยชน์ของมันให้หลายมิติ เช่น มิติด้านการจัดการทรัพยากร, มิติด้านคุณภาพของการบริการที่เหนือกว่าคู่แข่ง, มิติด้านการเปลี่ยนถ่ายที่รวดเร็ว และ แน่นอนมิติด้านการลงทุน ฯลฯ

BIG DATA และ Data Analytic ช่วยให้ท่านได้รับข้อมูลได้กว้างขวางขึ้นและสะดวกมากขึ้น เมื่อ Data ผ่านมาในรูปแบบที่หลากหลาย จาก API บนอุปกรณ์ต่าง ๆ ข้อมูลทั้งในเชิง Structure และ Un-Structure แบบเดิมที่มีข้อจำกัดในการวิเคราะห์ก็ลดทอนข้อจำกัดเหล่านี้ลง  ก่อนที่จะเริ่มมี Big Data แบบ "เขามีเราต้องมี" นั้น ท่านอาจจะต้องถามตัวเองก่อนว่า "ข้อมูล" ที่มีคุณค่า และ จำนวนมหาศาล เดิมที่ท่านมีอยู่แล้วนั้น องค์กรของท่านได้เคยใช้ประโยชน์อย่างสูงสุดหรือยัง มิเช่นนั้น จะเป็นการเปลี่ยน Platform ไปตามแฟชั่น  และข้อมูลเหล่านี้ จะใช้ในในการวิเคระห์อะไร เพื่อประโยชน์อะไร  ซึ่งมีความจำเป็นไปกว่าการมีข้อมูลที่ไม่เคยถูกวิเคราห์เลย ในโลกปัจจุบันธุรกิจชนะกันด้วย "กลยุทธ์ทางข้อมูล" ประกอบกับ "กลยุทธ์ทางธุรกิจอื่นๆ" ประกอบกัน (โปรดตีความคำว่า "กลยุทธ์" ให้ถูกต้องด้วย)

ในประเทศไทย หลายๆ หน่วยงาน และใน หลายๆ ส่วนงานภายในเอง เห็น "ข้อมูล" เป็น "ไข่" และ เจ้าของข้อมูลเป็น "จงอาง" ก่อนเริ่มต้นจากการมี Big Data เริ่มต้นจากการ Structure ข้อมูล และ Pooling ข้อมูลให้เกิดประสิทธิภาพเสียก่อน และเป็น Practice ที่จะให้ "คน" ในองค์กรเอง เห็นประโยชน์ของการทำ Pooling Data ภายในเพื่อตอบโจทย์ธุรกิจ สร้างประสบการณ์ในการใช้ข้อมูลเพื่อการวิเคราะห์ หรืออย่างน้อย Master Data ใช้ Field name ชื่อเดียวยกันก่อนก็ยังดี 

​Cloud Computing (ระบบประมวลผลกลุ่มเมฆ) โดยบริการของ Cloud ทำสิ่งที่ไม่เคยเกิดขึ้นให้เกิดได้ เช่น การประมวลผลบน XXX CPU ร่วมกันทำให้งานประมวลผลร่นระยะเวลา หรือ การบริการ Cloud Drive ที่ Access File ที่สร้างความสะดวกได้มากขึ้น, App on Cloud เพื่อการ Utilization และง่ายต่อการใช้งานกับอุปกรณ์ Mobile ที่มีขนาดเล็ก  

ระบบประมวลผลกลุ่มเมฆก็มีหลายรูปแบบ แต่แต่ Private Cloud ในองค์กรของท่าย, Public Cloud, Hybrid Cloud ในประเทศไทย (ณ ปี 2017) ด้วยข้อกำหนด, กฎเกณฑ์, ข้อจำกัดด้านระบบเน็ทเวิร์ค และความไม่มั่นใจต่าง ๆ นานา เช่น ด้านความปลอดภัย เป็นต้น อาจจะต้องตอบว่า Private Cloud ในองค์กรจะเป็นสิ่งที่ทำได้มากที่สุด ในช่วงเปลี่ยนผ่านนี้ หากท่านกำลังกระโจนเข้าสู่ Digital transformation ที่ควรต้องถามก่อนเป็นอันดับแรก เลยคือ ประโยชนที่ท่านจะได้จาก Cloud Computing มีความจำเป็นอย่างไรกับองค์กร และหากองค์กรของท่านยังไม่เคย Utilize IT Resources ในยุค Virtualization มาก่อนเลย การกระโดดไปยังกลุ่มเมฆอาจ Landing ผิด จากพบนางมณีเมขลา เจอรามสูรขว้างขวานใส่ท่านแทน 

Digital Security ความปลอดภัยเป็นเรื่อง "สำคัญ" และความปลอดภัย มักแลกมาด้วย "ความไม่สะดวก" และ "ความหวาดกลัว" เราพบกระบวนการสร้างความปลอดภัยตั้งแต่ ระดับรากหญ้าถึงยอดหญ้าบนตึก Burj Khalifa (Password, Password ที่มีอักขระและเงื่อนไข, Password ที่ถูกตั้งเวลาให้เปลี่ยน และใช้ Format เดิมซ้ำกันไม่ได้, OTP จนถึง Encryptography ใน Block Chain เพื่อทำ Digital Identity หรือในเชิง Infrastructure และกระบวนการ Omni-Checking, Physical Security Key, Port Blocking,  Firewall, Authentication ฯลฯ )  ในบางองค์กรลงทุนเรื่อง Security มากมาย บนข้อมูลที่ไม่เคยถูกวิเคราะห์ ก่อนการทำ Digital Transformation นั้น มีคำถามด้าน Security พื้นฐานมากมาย ซึ่งควรต้องสร้างให้เป็น Practice ในองค์กร เพราะว่า ความผิดพลาดเชิง Security ที่พบบ่อยที่สุด เกิดจาก "คน" ไม่ใช่เทคโนโลยี 

ก่อนการทำ Digital Transformation โดยเลือก Security Platform ใด ๆ องค์กร และสังคมอาจจะต้องสร้างสิ่งที่เรียกว่า Digital Sense of Security เสียก่อน มิเช่นนั้นแล้ว อาจจะเป็นการซ่อนกุญแจไว้ใต้พรม หรือ การใช้ วันเกิด เลขมือถือ เป็น Password ก็ได้ 

---

Digital Transformation อาจไม่มี Best Practice ว่าจะต้องทำอะไรก่อนหลัง ควรจะเริ่มต้นที่ Layer ใด ก่อนหรือหลัง ควรจะเลือกใช้ Platform อะไรบ้าง ทั้งหมดนี้ ขึ้นอยู่กับ "ปัจจัย" หลายประการ และ "ผลลัพท์" ที่แต่ละองค์กรต้องการ  ซึ่งทั้งหมดนี้ มีความแตกต่างกัน การเริ่มต้นจากการมองหา Best Practice แบบที่ทำกันมาก่อน และบาดเจ็บบ้าง รอดบ้าง และตายไปบ้าง เป็นการเริ่มต้นที่ผิดพลาด และควรเอาประสบการณ์ของการ "ทำซ้ำ" บนปัจจัยที่แตกต่างกัน ผลลัพมที่ต้องการต่างกัน พื้นฐานปัญหาที่ต่างกัน เป็น "Best Practice" ที่จะ

• พิจารณา "องค์กร" เสียก่อน ผ่านการ "ตั้งคำถาม" ให้รอบด้าน และตอบคำถามสำคัญที่สุด จาก "Vision and Mission Statement" ให้ได้เสียก่อน 
• จัดการกระบวนการใน Layer ที่เหลือ  และปรับใช้ให้เหมาะสมกับองค์กร
• การเปลี่ยนแปลงสำคัญนี้ เป็นมุม Inside out หรือ Outside In 

สามเหลี่ยน Reference Model อาจมี Element ในแต่ละชั้น ทับซ้อนไปมา ขึ้นอยู่กับขนาดของปัญหา 

ผู้เขียนหวังว่า รายละเอียดเรื่อง Digital Transformation นี้ จะให้ท่านได้มี "เครื่องมือ" ในการทำ Education Transformation ในอีก Approach หนึ่งเป็นทางเลือก และต้องผสม "อย่างไทย" ลงไปในกระบวนการด้วย

ปรมินทร์ เยาว์ยืนยง
ความเข้าใจ และความเห็น ณ 12/5/2017