Thailand MonsoonSIM Content by P3Y Academy

Competency Assessment using MonsoonSIM as Tools

10/20/2022

การใช้ MonsoonSIM Business Simulation เพื่อเป็นเครื่องมือในการประเมินศักยภาพ และทัศนคติในการทำงานของบุคลากรในฐานะ “ทุน/ทรัพยากร” อันมีความสำคัญยิ่งขององค์กรเพื่อนำไปสู่การวางแผนกลยุทธ์ในการพัฒนาบุคลากรเพื่อองค์กรที่มีความสามารถในการแข่งขัน

โดย ปรมินทร์ เยาว์ยืนยง, MonsoonSIM Facilitator of P3Y MonsoonSIM Thailand, paramintara@zonixservices.com

หมายเหตุ: บทความนี้ไม่ใช่บทความทางวิชาการ มีวัตถุประสงค์เพื่อแบ่งปันประสบการณ์ในการใช้ MonsoonSIM Business Simulation เป็นเครื่องมือในการประเมินศักยภาพของบุคลากร และร่วมกับกระบวนการประเมินอื่น ๆ เพื่อความเข้าใจที่ลึกขึ้น และเป็นข้อมูลในการวางแผนพัฒนาบุคลากรเชิงกลยุทธ์เพื่อสร้างองค์กรที่เข้มแข็ง ในด้านพื้นฐานความรู้และทักษะทางธุรกิจ การบริหารจัดการเพื่อสร้างความเติบโตทางธุรกิจ ณ บริบทของเดือนกันยายน 2565 โดยใช้การรวบรวมจากการเก็บสถิติเกี่ยวกับสมรรถนะความรู้และทักษะพื้นฐานในช่วงการระบาดของโควิด-19 ร่วมกับการเก็บสถิติ และประสบการณ์จากการร่วมทำ Competency Assessment ในช่วงมิถุนายน - กันยายน 2565 โดยมีขอบเขตสำหรับองค์กรที่มีการบริหารงานแบบของไทยและไม่ใช่บริษัทข้ามชาติ บทความนี้เป็นบทความอันดับที่สอง ในชุดบทความการใช้ Business Simulation ในภาคองค์กร (สามารอ่านบทความแรกเรื่อง Decoding MonsoonSIM in Corporate Training Surbey)

ผู้เขียนพยายามไม่ใช้คำว่า "สมรรถนะ" ในช่วงเริ่มต้น เพราะว่าโดยส่วนตัวไม่ชอบคำนี้ ผู้เขียนใช้คำว่า "ศัยกภาพ" ในความเหมายเดียวกัน บทความมีการใช้คำทับศัพท์ภาษาอังกฤษตลอดบทความ เนื่องจากสื่อความหมายได้ตรงกว่าคำแปลในภาษาไทย ซึ่งอาจจะขัดใจหลายท่าน และขออภัยมาณ ทีนี้ด้วย

บทความมีความยาว 35 หน้า เป็นการถอดประสบการณ์ของผู้เขียน ท่านที่สนใจสามารถดาวโหลดไฟล์ด้านล่างนี้
ขออภัยในความผิดพลาดในเชิงภาษา ต่าง ๆ และอาจเกิดความไม่ต่อเนื่อง เนื่องจากใช้เวลาว่างในการเขียนบทความนี้
ความทันสมัยของบทความครอบคลุมในช่วงตุลาคม 2022 หากท่านได้อ่านบทความนี้ในอนาคต อาจเป็นความล้าสมัย ซึ่งแปลว่าสังคมไทยได้พัฒนาไปจากจุดที่บทความระบุไว้ แต่หากยังมีความร่วมสมัยในอนาคต แปลว่าเราอาจไม่ได้พัฒนาให้เท่ากับอัตราเร่งของโลก

competency_assessment_with_monsoonsim_simulation.pdf
File Size:	2590 kb
File Type:	pdf

Download File

5 Comments

Decode ถอดบทเรียนเพื่อประโยชน์ในการพัฒนาวิธีการเรียนการสอน จาก KU Integrative Project 2022

6/23/2022

3 Comments

ku_integrative_2022_decode_by_p3y.pdf
File Size:	2908 kb
File Type:	pdf

Download File

คำนำ
(โปรดดาวโหลดบทความเต็มได้ที่ Link ด้านบน)
บทความนี้ไม่ใชบทความวิชาการ เพียงการถอดบทเรียนจากความตั้งใจที่จะหากิจกรรมที่เชื่อมโยงไปจากประสบการณ์พื้นฐานที่ได้รับจาก MonsoonSIM ของนิสิตนักศึกษา โดยนำเอา Canvas ที่ใช้ในการทำความเข้าใจ Business Model ได้แก่ BMC และ LEAN มาเป็นเครื่องมือในการสร้างการเรียนรู้โดยการประสานประสบการณ์ (Co-Experiences Leaning;ผู้เขียน) โดยมีการจัดกิจกรรมประกอบในโครงการ ซึ่งได้รับความร่วมมือจากมหาวิทยาลัยที่เป็นสมาชิกของ MonsoonSIM ในประเทศไทยแห่งหนึ่ง ซึ่งเห็นตรงกับกับอาจารย์ Facilitator ว่าในรอบหลายปีที่ผ่านมา ที่ประเทศไทยเข้าสู่กระแสของ Startup Business เพื่อสร้าง New S Curve ให้กับประเทศนั้น การสร้างแผนธุรกิจมักเกิดจากแนวคิดที่ไม่ได้ใช้ข้อมูลจริง หรือไม่มีผลต่อการศึกษาตามเป้าหมายที่วางไว้ และแนวคิดเหล่านั้นมีปัญหาที่ไม่สะท้อนความเป็นจริง ในการเขียนแผนธุรกิจของนิสิตนักศึกษามักสอนในชั้นเรียน หรือในกิจกรรม Startup ต่าง ๆ นั้น พบว่าแนวคิดไม่มีความเข้าใจทางธุรกิจและการจัดการรองรับแนวคิดเหล่านั้นที่เพียงพอ จึงเป็นสมมติฐานในการนำเอาพื้นฐานความรู้จาก Simulation มาลองผสานกับการเขียนแผนธุรกิจ หรือศึกษาแผนธุรกิจเพื่อความเข้าใจที่เพิ่มขึ้นของนักศึกษา ซึ่งผู้เขียนได้ทดลองแนวคิดนี้ใน Workshop สำหรับผู้ใหญ่ที่เป็นนักวิจัย และผู้ประกอบการแล้วได้ผลที่ดี ทว่าสิ่งที่นักศึกษาทั่วไปจะแตกต่างจากผู้ใหญ่ คือ ประสบการณ์ในการเข้าใจธุรกิจ, การตีความข้อมูล, Soft Skills ต่าง ๆ ที่จำเป็นในการสร้างแผนธุรกิจ/แผนการตลาด ทว่าเป็นการเริ่มต้นให้เห็นว่าการประสานประสบการณ์เป็นจุดเริ่มต้นที่ดี และทำให้เกิดแผนที่สะท้อนความจริง และนักศึกษาที่เข้าร่วมโครงการก็ได้รับประโยชน์ในการพัฒนาศักยภาพของตนเอง
ในกิจกรรมนี้ผู้เขียนได้เชิญชวนหน่วยงานด้านงานวิจัยของมหาวิทยาลัยที่เป็นสมาชิกมาร่วม เพื่อนำงานวิจัยที่มีร่วมมือกับผู้ประกอบการมาใช้เป็นกรณีศึกษาในการเขียนแผนธุรกิจ โดยมีเป้าหมายสำคัญหนึ่งคือ แผนธุรกิจเกิดจากแนวคิดในการสร้างผลิตภัณฑ์ ซึ่งลดปัญหาการพยายามพัฒนาผลิตภัณฑ์ไปส่วนหนึ่ง และเป้าหมายที่มีความสำคัญ คือ โอกาสที่จะให้นักศึกษาได้ฝึกฝนทักษะที่การศึกษาในระบบให้ไม่ได้ และประสบการณ์ในการทำงานที่ผลงานการศึกษาของเขาถูกนำไปพิจารณาเพื่อสร้างเป็นธุรกิจจริง และโอกาสที่จะได้ข้อมูลจากนักวิจัย และผู้ประกอบการ เป็นประสบการณ์ที่หาไม่ได้ในห้องเรียนปรกติ
บทความนี้เขียนถอดประสบการณ์ในฐานะผู้เล่าเรื่อง ซึ่งภาษาอาจไม่ใช่ภาษาที่สละสลวย เป็นภาษาเขียนที่งดงาม หวังว่าจะเป็นประสบการณ์ที่นำไปเปลี่ยนแปลงวิธีการเรียนการสอนในความฝันเรื่อง LTT; Learning and Teaching Transformation ซึ่งเป็นชั้นแรกที่ทรงพลานุภาพใน Education Reformation (การปฏิวัติการศึกษาที่การปฏิรูปไม่เพียงพอ) ท้ายสุดนี้ ขอขอบคุณผู้มีส่วนร่วมทุกคนที่เป็นแหล่งประสบการณ์ ได้แก่ อาจารย์ ดร.เอกอนงค์ ตั้งฤกษ์วราสกุล กำลังสำคัญของโครงการนี้, นิสิตทุกคน ที่มาร่วมโครงการที่ไม่มีเกรด ไม่เป็นส่วนหนึ่งของชั้นเรียน ไม่ใช่การแข่งขัน ไม่มีเงินรางวัล มีเพียงอาหารว่าง อาหารเที่ยง เครื่องดื่ม (ตามอัตภาพของโครงการ) ขอบคุณที่น้อง ๆ ไม่ทิ้งกัน และสู้จนจบ, คุณสิทธิศักดิ์ ห่านนิมิตรกุลชัย เพื่อนที่ฟังแนวคิดแล้วไปประสานงานต่อจนเป็นโครงการนี้ และกรรมการทุกท่านที่ได้ให้ความร่วมมือ และสะท้อนความเห็นตรงไปตรงมากับนักศึกษา อาจารย์ และโครงการ ความเห็นในบทความนี้เป็นความเห็นส่วนตัวในฐานะผู้จัดทำโครงการ, ผู้ประสานงาน Mentor ของนิสิต และผู้ร่วมสมทบทุนในโครงการนี้

3 Comments

ทักษะแห่งการประกอบการ ทักษะที่ควรสร้างตั้งแต่เยาวรุ่น

4/5/2022

2 Comments

หมายเหตุ: บทความนี้ไม่ใช่บทความวิชาการ ที่มาของบทความนี้ เกิดจากการดูรายการหนึ่งในโทรทัศน์และเห็นถึงมูลนิธิหนึ่งเพื่อการศึกษาและผู้เขียนกำลังเขียนอีกบทความหนึ่งเรื่อง อย่าให้การศึกษาไทยเป็นยาคุมกำเนิดของสังคมนักประกอบการในไทย และเห็นว่ามีความเกี่ยวข้องจึงเขียนแยกเป็นอีกบทความเพื่อประกอบกัน ทั้งนี้ได้ขอข้อมูลจากเครือข่ายของ MonsoonSIM ในประเทศอินโดนีเซียมาเเพื่อให้เห็นว่า การส่งเสริมการศึกษาเรื่องการประกอบการของประเทศไทยต่างจากอินโดนีเซียเพื่อนบ้านอย่างไร

ทักษะแห่งการประกอบการ ทักษะที่ควรสร้างตั้งแต่เยาวรุ่น กรณีศึกษาจากประเทศอินโดนีเซียเพื่อการพัฒนาการศึกษาในประเทศไทย
ผู้เขียนเคยได้ยินการปัญหาในการศึกษาของไทย สัมผัส และได้ข้อมูลเกี่ยวกับการประเมินการศึกษาของไทยมามากในรอบหลายปี และเห็นว่า "ปัญหามีอยู่จริง" ในหลายบริบท รวมไปถึงเห็นการสาละวนกับการพยายามหา "แพะ" มากกว่า "หาเหตุ" เพื่อแก้ไข และในรอบหลายปีนี้ก็เข้าไปพัวพันกับการศึกษา และได้ทดลองสมมติฐานหลายเรื่อง และได้คำตอบในหลายลักษณะ เห็นนโยบายการศึกษาจของไทย งบประมาณที่ใช้ กับการผลลัพท์ที่ได้แล้วก็ "หนักใจ"
การศึกษาของไทยถูกนำไปเทียบกับประเทศอื่น ๆ โดยใช้ข้อมูลจาก OECD งานวิจัยจากสถาบันอื่น ๆ มากมาย ได้เห็นสถิติที่การศึกษาของไทยทำได้ และการจัดอันดับ (ที่สถาบันการศึกษาของไทย เลือกเอามาเฉพาะตัวที่คะแนนดี มา propaganda โดยไม่ได้บอกว่า ลำดับที่ภูมิใจนั้นลงในหมวดการวัดผลแบบใด และใช้อะไรในการวัดผล) เราต้องยอมรับว่าการจัดอันดับเหล่านั้นมีทั้งดี และไม่ดี มีเกณฑ์ชี้วัดที่แตกต่างกันไป เพื่อระบุความน่าเชื่อถือของการจัดอันดับเหล่านั้น ทว่าจะจัดอันดับอย่างไร ในสถาบันใด ในระดับใด ตั้งแต่ประถมศึกษา, มัธยมศึกษา และอุดมศึกษา ไทยที่ติดอันดับประเทศที่ใช้งบประมาณในการศึกษาเป็นอัตราสูงสุดในระดับต้น ๆ ของโลกและภูมิภาค (อ่านเพิ่ม1, อ่านเพิ่ม2) แต่ไม่ติดอันดับของการจัดอันดับใด ๆ เลยในระดับ Top แบบที่ใช้งบประมาณ (อ่านเพิ่ม1, อ่านเพิ่ม2) ท่ามกลามมาตรฐานทางการศึกษามากมายที่ เราเปลี่ยนตัวมาตรฐานใช้ไปเรื่อย ๆ และเอาชนะทุกมาตรฐานทางกระดาษและรายงานเสมอ
การศึกษาของไทย ถูกนำไปเรียบเทียบกับประเทศในโลกพัฒนาแล้วไม่ได้ เช่น สหรัฐอเมริกา, อังกฤษ, ญี่ปุ่น, ฮ่องกง หรือ ความบ้าคลั่งใน Finnish Education เป็นช่วง ๆ ของผู้มีอำนาจในการวางนโยบายการศึกษาของไทย และประเทศเพื่อนบ้านอย่างสิงคโปร์ในเอเซียตะวันออกเฉียงใด้ ซึ่งไม่ควรเปรียบเทียบกับประเทศเหล่านี้ เพราะว่า "ห่างช้้นกันเกินไปและมีปัจจัยที่แตกต่างกันมาก เช่น ในฟินแลนด์ มีจำนวนนักเรียน : ครู ในหลักที่สร้างคุณภาพได้ มีรูปแบบ และวิธีคิดทางการศึกษา ที่แตกต่างกันมาก การจะเอาไทยไปเทียบกับฟินแลนด์คงทำได้ยากมาก หรือในความพร้อมของบุคลากรก็แตกต่างกันมาก ทั้งในเชิงคุณภาพ, ค่าตอบแทน, การยอมรับจากสังคมในฐานะอาชีพ ก็แตกต่างอย่างมาก ทั้งนี้ค่านิยมที่กำหนดแนวคิด และสร้างวัฒนธรรมในการศึกษาแตกต่างกันในทางประวัติศาสตร์ด้วย ทว่าในบทความนี้ขอนำเอา "ตัวอย่าง" จากประเทศอินโดนีเซีย มาใช้เป็นตัวอย่างในมุมใดมุมหนึ่งให้กับประเทศไทย เพราะว่าไทยและอินโดนีเซ๊ย มีความคล้ายคลึงกันในหลากองค์ประกอบ เช่น การใช้ภาษาถิ่นเป็นหลัก เป็นภาษาราชการ (ฺBahasa และ ไทย) ภูมิภาค วัฒนธรรมบ้างอย่างที่พอจะคล้ายกัน แต่ก็ยังมีความแตกต่าง ซึ่งคู่เทียบนี้ดูจะสมน้ำสมเนื้อไปกว่าการเทียบไทยกับประเทศต่าง ๆ ขั้นต้น
ในบทความนี้จะเน้นเฉพาะ "การสร้าง Entrepreneurship ในการศึกษาของไทย และอินโดนีเซีย" ซึ่งผู้เขียนใช้การสัมภาษณ์ พูดคุย กับคนอินโดนีเซียในหลากหลายโอกาส และเห็นความพยายาม และความจำเป็นในการสร้าง Entrepreneurship การยอมรับ และรูปแบบวิธีการที่แตกต่างจาก "สิ่งที่(ผู้เขียน)เจ็บและชินไปเอง" กับประสบการณ์ในแวดวงการศึกษาในประเทศไทย โดยมีจุดมุ่งหมายด้วยการนำตัวอย่างที่ดีของอินโดนีเซีย ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งในประเทศของเขา มาให้เป็นตัวอย่างให้กับการศึกษาของไทย ที่ยังไม่ได้เริ่มต้นเห็นถึงความสำคัญของการสร้างนักประกอบการในระดับการศึกษาในชั้นประถมและมัธยมศึกษาของไทย
ประเทศไทยกลัดกระดุมของการสร้างนักประกอบการผิดในเม็ดแรก คือ การศึกษาในช่วงเยาวรุ่น (ประถมศึกษาตอนปลาย - มัธยมศึกษาตอนปลาย) และการกลัดกระดุมที่ผิดพลาดนี้ส่งผลต่อกระดุมเม็ดต่อไป ซึ่งผู้เขียนมีประสบการณ์ตรงกับการศึกษาระดับอุดมศึกษา (ปริญญาตรี) ของไทย ด้วยความหวังว่าจะมีการเริ่มต้นกลัดกระดุมนักประกอบการเม็ดแรกอย่างเหมาะสมในประเทศไทยเร็ว ๆ นี้ (โอมเพี้ยง)

ความเข้าใจพื้นฐานก่อนไปประเด็นถัดไป
นักประกอบการ หมายถึง นักแก้ปัญหา นักเผชิญปัญหา ที่มีความสามารถในการ ยืนยันปัญหา, วิเคราะห์สาเหตุโดยใช้ข้อมูลเป็นสำคัญ (และอาจประกอบด้วยสัญชาติฐาน และหรือประสบการณ์ประกอบกัน), ลงมือแก้ไขปัญหาโดยใช้ทรัพยากรที่มีอย่างจำกัด ในเวลาที่เหมาะสม เพื่อคลี่คลายปัญหา ทั้งนี้ยังรวมไปถึง ป้องกันปัญหาที่จะเกิดขึ้น หรือสร้างวิธีการใหม่ (นวัตกรรม) ในการจัดการปัญหาเดิมให้ดีขึ้น เร็วขึ้น ประหยัดทรัพยากรมากขึ้น และในภายหลังจึงเป็นปัญหาที่พบในภาคธุรกิจ หรือวงจรทางธุรกิจ และเป็นที่มาของคำว่า "ผู้ประกอบการ" ที่มีความหมายจำเพาะมากขึ้น
โปรดอ่านประกอบ: นิยามของ Entreprenuer กับความหมายที่เพิ่มพูนเปลี่ยนแปลงไปตามกาลเวลา
ความเข้าใจในนิยามนักประกอบการในบทความนี้ เพื่อให้สอดคล้องกับระดับของเยาวรุ่น (ประถมศึกษาตอนปลาย - มัธยมศึกษาตอนปลาย) นั้นมีระดับของการคิดแบบเป็นระบบ เป็นตรรกกะเพื่อการแก้ปัญหา และนำไปปรับใช้กับปัญหาต่าง ๆ ในชีวิตประจำวัน และรวมไปถึงพื้นฐานในการทำธุรกิจ หรือกิจกรรมที่มีเป้าหมายของกิจกรรม โดยมีความสามารถในการกำหนดเป้าหมาย วิธีการ กระบวนการ ที่สอดคล้องกับทรัพยากรที่มีจำกัด เพื่อให้เป็นนักแก้ปัญหาบนโลกจริง ไม่ใช่แก้ปัญหาบนโลกตจินตนาการ
โดยเยาวชนไทยที่เป็นนักประกอบการ จะสามารถสร้างการตัดสินใจที่เป็นเหตุผล และคำนึงถึงวิธีการที่ถูกต้อง คาดเดาผลประกทบที่เกิดจากการตัดสินใจของตัวเขาเอง และ "วางแผน" ให้ตัวเอง เมื่อต้องเลือกเส้นทางการศึกษา หรือเส้นทางการใช้ชีวิต และเมื่อจบการศึกษาเขาสามารถสร้างอาชีพที่เลี้ยงชีพได้โดยสุจริตโดยใช้วิชาที่ตนเองเลือกเรียนประกอบกันให้เป็นวิธีเฉพาะสำหรับตัวเขาเอง ทั้งในรูปแบบของผู้ประกอบการ หรือ นักประกอบการที่เป็นสมาชิกในองค์กรใด ๆ ของสังคมต่อไป

เริ่มต้นที่การปรับเปลี่ยน Mindset
ผู้เขียนเคยได้รับคำถามว่า ทำไมต้องสร้างเยาวชนนักประกอบการ จากคณู อาจารย์ และผู้บริหารสถาบันการศึกษาในระดับประถมศึกษาและมัธยมศึกษาของไทย ซึ่งในทรรศนะของผู้เขียนนั้น ควรเริ่มต้นคำถามใหม่ว่า เหตุใดจึงไม่คิดว่าการสร้างเยาวชนให้เป็นนักประกอบการ และมีทักษะพื้นฐานในการเป็นนักประกอบการจึงไม่จำเป็นในทรรศนะของผู้ถามมากกว่า
ผู้เขียนมิบังอาจบอกว่าผู้ถามคนนั้นไม่มีความเข้าใจ "ประโยชน์" ของการสร้างเยาวชนให้เป็นนักประกอบการ และเป็นที่มาของความสำคัญลำดับแรกว่า ไทยต้องยอมรับ และเริ่มปรับ Mindset และกำหนดเป้าหมายในเรื่องการสร้างเยาวชนนักประกอบการเสียใหม่

การปรับเปลี่ยน Mindset และวิธีคิดเกี่ยวกับนักประกอบการในสังคมไทย (เฉพาะด้านการศึกษา)

Clip ที่ MonsoonSIM Academy Indonesia ทดลองนำเอา Platform MonsoonSIM ไปทดลองเป็นโครงการแรกในโรงเรียนประถมแห่งหนึ่งในประเทศอินโดนีเซีย ในราวปี 2018 ซึ่งเป็นโครงการเริ่มต้นแรกในการนำ Simulation ไปใช้ในการสร้างประสบการณ์ให้กับนักเรียนด้านการประกอบการเป็นครั้งแรก ๆ
สำหรับประเทศไทย MonsoonSIM Thailand มีความพยายามที่จะสร้างัชั้นเรียนทดลองกับโครงการวิจัยและพัฒนาเพื่อการศึกษาร่วมกับโรงเรียนสาธิตแห่งมหาวิทยาลัยแห่งหนึ่งในประเทศไทย ทว่าหลังจากได้ทดลองกับครูซึ่งเป็นแกนนำ ได้รับคำตอบว่า ครูมีความไม่พร้อมที่จะนำเอาความรู้ด้านการประกอบการแม้จะเป็นพื้นฐานไปใช้ และติดปัญหาเรื่อง Interface ซึ่งในขณะนั้นมีเฉพาะภาษาอังกฤษ (ในปัจจุบันมีภาษา available มากกว่า 5 ภาษาใน MonsoonSIM Platform) ของตัวครูเอง ซึ่งทำให้สะท้อนเกี่ยวกับปัญหาของการศึกษา และแนวคิดในการศึกษาของไทยได้เป็นอย่างดี

ใน Clip ด้านบนนั้น ผู้รัน workshop เน้นที่ "ความสนุก" เป็นสำคัญ โดยใช้หลักการของ Gamification และการสร้างเรียนรู้เชิงประจักษ์ (Experiential Learning) ให้กับผู้เรียน มิได้เน้น "ความลึกในเชิงความรู้" แบบที่โรงเรียนในไทยในชั้นเรียนทดลอง "มองหา" และตัวครูที่ร่วมกันให้คำแนะนำกับนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ 4 นี้ร่วมกับ Facilitator ก็ร่วมประสบการณ์ในการถามและตอบให้กับนักเรียนร่วมกัน ตรงนี้คือความแตกต่างที่เกิดขึ้นและเห็นชัดเจนในวิธีการที่ใช้ในชั้นเรียนระหว่าง แนวคิดแบบอินโดนีเซีย และแบบไทย ถึงปรัชญาในการสร้างความรู้ และการเปิดกว้างในการศึกษา อินโดนนีเซียเน้นประสบการณ์จากการเล่น ส่วนไทยนั้นมุ่งหาแต่ ความรู้ ไม่ได้เน้นความสนุกเพื่อให้สอดคล้องกับวัยเท่าไหร่ ตรงนี้เป็นจุดที่แตกต่างกันในประสบการณ์แบบไทยและอินโดนีเซีย โดยมองจากกิจกรรมในคลิป และประสบการณ์ที่ได้เห็นในชั้นเรียนทดลองของไทย (ไทยทดลองในชั้นเรียน ประถมศึกษาปีที่ 6)
วิธีการเล่นและเรียนไปด้วยบนความสนุกนี้ คือ Play and Learn ซึ่งสนธิเป็นภาษาไทยได้ว่า เพลิน; PLEARN ซึ่งในชั้นเรียนแบบฟินแลนด์นั้น และชั้นเรียนอื่น ๆ เขาเลือกใช้วิธีนี้ในปฐมวัย ซึ่งแตกต่างกันกับชั้นเรียนประถมศึกษาในไทย ที่ผู้เขียนเคยเห็นการบ้านหรือข้อสอบที่ถามชื่อของกลุ่มเมฆที่มีแนวโน้มว่าฝนจะตก มีชื่อภาษาอังกฤษว่าอะไร ซึ่งต้องถามว่ามันจำเป็นหรือไม่ เพราะว่าความรู้ที่ไม่จำเป็นมักเป็นวิชาเกิน สำหรับเด็กประถมต้นหรือปลาย เรียนรู้ก่อนที่จะจัดการตัวเองว่าฝนจะตกควรทำอย่างไรน่าจะดีกว่า นี่เป็นตัวอย่างของการศึกษาที่ผู็เขียนเรียกว่า "ผิดปรกติ" ในประเทศไทย ซึ่งเผอิญว่าอยู่ในหลักสูตร STEM ศึกษาของไทย ซึ่งมีปลายทางเพื่อสร้างผู้เรียนที่มีความเป็นเหตุผล ทว่าวิธีการไม่ได้สอดคล้องกัน ในขณะที่ชั้นเรียนแบบประเทศอื่น ๆ นั้น เน้นการสร้างประสบการณ์ตรง และมาเชื่อมโยงกับหลบักวิชาการ และใช้หลักเหตุและผลกับช่วงปฐมวัยนี้
กิจกรรมสนับสนุนหลังจากชั้นเรียนนี้ในอินโดนีเซีย คือ การพูดคุยถึงปัญหาที่พบในชั้นเรียน และอธิบายด้วยประสบการณ์ของนักเรียนที่พบเห็นในชีวิตประจำวัน และหลังจากกิจกรรมนี้ ยังมีกิจกรรมเสริมทักษะ โดยสร้างประสบการณ์ตรงที่เชื่อมโยงกับประสบการณ์ใน MonsoonSIM Game โดยนักเรียนได้ทดลองทำธุรกิจจริง ๆ จากเงินต้นทุนที่พ่อแม่ร่วมกันลงขัน มีการพยายามสร้าง Marketing Promotion และ Sales Promotion นักเรียนได้เรียนรู้ความผิดพลาดที่เกิดขึ้น ทั้งในเรื่องของการจัดการ inventory ความสอดคล้องกันของราคาขาย กำไรขั้นต้น และกำไรสุทธิ หลังกิจกรรมซึ่งเป็น Leraning by Doing ที่สร้าง Direct Experiences ให้กับผู้เรียนรุ่นเยาว์ในประเทศอินโดนีเซีย
หันหลับมามองในประเทศไทย ผู้เขียนนำเอาประสบการณ์ที่ได้รับจากการถ่ายทอดจากผู้ผลิตมาเล่าให้ชั้นเรียนทดลองฟัง และชวนให้ "ทำซ้ำ" กิจกรรมแบบ อินโดนีเซีย ซึ่งพบ "ข้อจำกัด" มากมาย เช่น ใครจะเป็นคนลงทุน, สินค้าที่เหลือจะทำอย่างไร, ต้องทำเป็นโครงการขออนุมัติ ฯลฯ ซึ่งท้ายที่สุดนอกจากจะไม่เกิดประสบการณ์ต่อยอดจากกิจกรรมแล้ว ระบบ mentoring ในชั้นเรียนของไทย ก็ทำได้อย่าง "น่าผิดหวัง" เพราะครูไทยในชั้นเรียนทดลองนั้น เน้นเพียง "ความถูกผิด" ตามทฤษฎีที่ตนเชื่อ (ไม่รับการเอาความเห็น ความเชื่อส่วนตัว เช่นด้านการเมืองใส่ลงไปในชั้นเรียนแบบไม่กลั่นกรอง ซึ่งพบมากในชั้นเรียนสมัยนี้ หรือ การให้แต่เหตุผลที่ชอบธรรมของฝ่ายใด และสอนให้เชื่อโดยไม่ตรวจสอบ หรือตั้งคำถาม เป็นต้น) จนอาจไม่เข้าใจว่า การเรียนแบบทดลองนั้น หรือการเรียนโดยทั่วไป "การทำผิด" และ "การหาเหตุแห่งความผิดเพื่อเรียนรู้" สำคัญกว่าการ "จำให้ได้ว่าครูสอนอะไร" ซึ่งระบบการ Coaching การสอนของไทยน่าจะเป็นปัญหาเช่นกัน และการยอมรับเฉพาะ "ความถูกต้อง" แบบของไทยนั้น น่ากลัวที่ทำให้คนไทยไม่กล้าทำผิด และไม่ได้ "เรียนรู้" อะไรเลย นอกจากการ "จดจำ" ซึ่งเป็นปัญหายาวต่อเนื่องไปจนระดับมัธยมศึกษา, อุดมศึกษา และการทำงานหลังจากเรียนจบของไทย
ท้ายสุดกิจกรรมทดลองนี้ไปต่อไม่ได้ หลังจากที่ครูกลุ่มทดลองจากโรงเรียนสาธิตแห่งมหาวิทยาลัยแห่งหนึ่ง ลงความเห็นว่า ไม่พร้อมในการจัดการชั้นเรียนแม้กระทั่งจะเป็นชั้นเรียนทดลองกับนักเรียน รวมไปถึง Interface ที่เป็นภาษาอังกฤษ หรือแม้กระท้่งแปลเป็นไทยแล้วก็ตามที ยากเกินกว่าที่จะใช้ในโรงเรียนของตน ซึ่งหากท่านดูใน clip ท่านก็จะพบว่า ชั้นเรียนของผู้เรียนเกรด 4-5 ในประเทศอินโดนีเซียสามารถไปต่อได้ ซึ่งทำให้เราต้องกลับมามองว่าเกิดอะไรขึ้นในระบบความคิดและการศึกษาของไทยในชุดความคิดของผู้ตัดสินใจเกี่ยวกับการศึกษา เช่น ผู้เรียนไม่มีความพร้อม (หรือผู้สอนไม่พร้อม?), ความรู้เหล่านี้ยังไม่จำเป็นกับระดับของผู้เรียน (ทั้ง ๆ ที่เป็นสิ่งที่พบเห็นในชีวิตประจำวันและเป็นประสบการณ์ตรงของผู้เรียน ซึ่งทำให้ชื่อกลุ่มเมฆที่ฝนกำลังจะตกชื่ออะไรมีคุณค่าเพิ่มขึ้น??), ภาษาอังกฤษทำให้เป็นอุปสรรค (ซึ่งก็จริงบางส่วน ทว่ามันสะท้อนให้เห็นวิธีการจัดการชั้นเรียน กับหลักสูตรของไทย ควรเปลี่ยนเอาภาษาอังกฤษพื้นฐานใน Simulation ปรับเป็นการสอนภาษาร่วมกันได้ แต่วิธีการเหล่านี้ไม่ได้รับการพิจารณา, สำหรับชั้นเรียนประถมในหลักสูตรภาษาไทยผู้เขียนพอเข้าใจใน barrier นี้ ทว่าผู้เขียนก็มีประสบการณ์กับปัญหานี้ในชั้นเรียนระดับอุดมศึกษาของไทย ซึงน่าวิตกในสภาวะที่เราจะต้องผลิตคนเพื่อแข่งขันกับประเทศอื่น ๆ)
การเปลี่ยนแปลงวิธีการศึกษาของไทยต้องเริ่มจาก "วิธีคิด" "จิตลักษณะ" ที่ภาษาอังกฤษ่ใช้คำว่า Mindset เสียก่อน และนี่เป็นตัวอย่าง Mindset ที่ต้องได้รับการท้าทายในการศึกษาของประเทศไทย ประเด็นนี้เป็นประเด็นที่ละเอียดอ่อน และจะถูกตีประเด็นให้ "ดราม่า" จากนักการศึกษาของไทย ซึ่งผู้เขียนไม่ขอตัดง้างกับเจ้าทฤษฎีและสำนักวิทยาเกินเหล่านั้น ผู้เขียนขอเริ่มต้นที่คำถามชวนให้คิดเป็นกระบวนการและเป็นเหตุผล (อาจผสมอารมณ์และความรู้ึกหดหู่จากประสบการณ์ของผู้เขียนที่มีต่อการศึกษาไทยบ้างระคนกันไป)

การปรับเปลี่ยนวิธีคิดเพื่อการสร้างนักประกอบการรุ่นเยาว์ในสังคมไทย
สำหรับผู้เขียนแล้ว Mind คือ จิต และวิธีคิด Set คือ การจัดตั้ง และกำหนด Mindset แปลว่าการจัดตั้งและกำหนดกรอบของวิธีคิดของจิต ซึ่งสะสมจากประสบการณ์, ความรู้และแนวคิดที่มีอิทธิพลต่อเจ้าของจิตนั้นจนกลายเป็นทัศนคติ ซึ่งสร้างให้เกิดการตอบสนองต่อเรื่องใด ๆ ตามกรอบและแนวทางที่จิตกำหนดวิธีคิดเอาไว้ (ปรมินทร์ เยาว์ยืนยง;2022) ซึ่งตัวกรอบวิะีคิดนี่เองที่ทำให้กิจกรรม และรูปแบบของกิจกรรมถูกกำหนดซึ่งสร้างทั้งผลดีและผลร้าย เช่น การทัศนคติวางบนศีลธรรมและธรรมเนียมการปฏิบัติที่ถูกต้องมีแบบแผน วิธีคิดนั้นจะมีสถานะเป็น ปรกติวิสัยของสังคม ทว่าหากทัศนคตินั้นไม่สอดคล้องกับการเปลี่ยนแปลงที่เกิดขึ้นในสังคม ในอัตราที่มีความเร็วและความสำคัญเท่าเทียมกัน ทัศนคติที่มาจาก Mindset ประเภทนี้อาจเป็นตัวที่ฉุดรั้งให้การเปลี่ยนแปลงเกิดขึ้นได้ยาก และอาจเป็นยาคุมกำเนิดโดยธรรมชาติของนวัตกรรมและความก้าวหน้า ซึ่งเป็นส่วนหนึ่งของสังคมอุดมนักประกอบการของไทย

General Mindset ของการศึกษาไทย ว่าด้วย "เด็กดีและเด็กเก่ง" ความอันตรายเงียบของแนวคิดการศึกษาไทย
ผู้เขียนเคยจัดงานสัมมนาเกี่ยวกับ Education Transformation (Ref กำหนดการ, บทความที่เกี่ยวข้อง1, บทความที่เกี่ยวข้อง2, Clips) และในกิจกรรมเสริม ที่มีอาจารย์มหาวิทยาลัยเข้าร่วมใน Workshop ซึ่งเริ่มต้นด้วยการวางเป้าหมายของการปฏิรูปวิธีการศึกษาพบว่า General Mindset ที่อาจารย์ส่วนใหญ่ระบุคือ "เก่งและดี" โดยส่วนตัว ผู้เขียนเห็นว่า Mindset นี้เป็นโทษกับการศึกษาไทยเสียมากกว่า ไม่ใช่ในมุมของจุดหมายปลายทาง ทว่าในมุมที่ "เก่งและดี" ไม่มีนิยามที่ชัดเจน ไม่สามารถกำหนดพันธกิจที่ชัดเจนได้ว่าจะไปสู่เป้าหมายอย่างไร และมีรายละเอียดแบบใดสำหรับ "ความเก่ง" ที่ไม่ถูกนิยาม หรือ ความเก่งใน Mindset และค่านิยมแบบไทย ๆ ซึ่งผลักคนส่วนใหญ่ออกไป และสนับสนุนเพียงยอดปิรามิดของ "ความเก่ง" ไม่กี่แบบที่สังคมไทยยอมรับ หากอยากเปลี่ยนการศึกษาไทยต้อง "ยกเลิก" Mindset "เก่งและดีที่คลุมเครือ" นี้ออกไปให้ได้ก่อน
ความเก่ง ใน Mindset อย่างไทย มาจากอดีตที่การเข้าถึงการศึกษาจำกัดเฉพาสะในบางกลุ่ม ซึ่งเป็นรากเหง้าว่า คนที่เก่ง คือ "คนที่มีการศึกษาดีในระบบ" และหรือ "มีตัวชี้วัดทางการศึกษาในระบบที่ดี เช่น เกรดดี มีปริญญาบัตร หรือได้รับการรับรองจากสถาบันการศึกษาเท่านั้น" ซึ่ง mindset นี้มีอายุเก่าแก่ และอาจจะถูกต้องกับรุ่น ก่อน boomer และ boomer เท่านั้น แต่ Mindset ความเก่งใน "ลักษณะนี้" มีปัญหา เพราะว่า ความเก่งมีหลากหลายมิติ และชี้วัดได้หลากหลาย และ mindset แบบนี้นำไปสู่ "ความวิบัติในตรรกะของสังคมไทย" เป็นลำดับต่อไป กลายเป็น ความเก่งที่นอกเหนือจากเกณฑ์วัดผลของการศึกษาในระบบไม่ถูกนับรวม และความเก่งถูกเอาไปเทียบกับคุณสรรพของคำว่า "ฉลาด" จนแยกแยะไม่ออกจากกันเมื่อกล่าวถึงรวม ๆ ถ้าสังคมเปลียน Mindset และ นิยามจองคำว่า "เก่ง" และยอมรับความเก่งในรูแบบอื่น ๆ รูปแบบการส่งเสริมทักษะที่หลากหลาย ความเก่งที่หลายหลากจะงอกงามขึ้นในระบบสังคมไทย และพลิกโฉมประเทศไทยได้เร็วและ "ความเหลื่อมล้ำ" ทางการศึกษา ที่ชอบพูดกันจะได้หายไปด้วย
ทางออกของ General Mindset ของการศึกษาไทย ที่ควรเป็น การศึกษาที่สร้างเยาวชนที่หาเลี้ยงชีพชอบ ดูแลตัวเองและครอบครัวได้, เยาวชนที่เป็นนักคิดอย่างสร้างสรรค์ และเป็นนักลงมือปฏิบัติ, เยาวชนที่มีทักษะแห่งการประกอบการ เป็นสมาชิกที่ดีของสังคมไทยและสังคมโลก, เยาวชนที่รู้ปรับตัวตามสถานะบนหลักศีลธรรมอันดี ซึ่งเป็นตัวอย่างที่ผู้เขียนมีความเห็นกว่า ดีกว่า "เก่งและดี" หรือ "ดีและเก่ง" ซึ่งในภายหลังเรามีการสลับเอา "ดีนำหน้าเก่ง"
Mindset นั้นเป็นแนวคิดที่อยู่ควบคู่กับ Vision และกำหนด Mission (พันธกิจ) ซึ่งจะแยกออก หรือรวมเป็นส่วนหนึ่งของการกำหนดวิสัยทัศน์ก็ได้ และไม่มี Mindset หรือ Vision ที่เหมาะสมกับทุกกลุ่มปัญหาของการศึกษาในประเทศไทย และช่วงวัย ทว่า General Mindset แบบเดิม ๆ นั้นโดยทัศะนะของผู้เขียนนั้นควรได้รับการพิจารณา

กรณีแรก: Mindset ที่ว่า ทักษะแห่งการประกอบการเป็นเรื่องของธุรกิจ และไม่เกี่ยวกับการศึกษาในระดับปฐมศึกษา และมัธยมศึกษา และเชื่อกันว่าทักษะและความรู้นี้ต้องไปเรียนในชั้นอุดมศึกษา
Mindset นี้มีอิทธิพลมากในการศึกษาแบบเดิมของประเทศไทย ที่แตกต่างจากประเทศเพื่อนบ้านและประเทศอื่น ๆ ที่มีความก้าวหน้าในกรอบความคิดเรื่องนี้แตกต่างจากการศึกษาไทยมา (แนะนำให้ search หา keyword เช่น Entrepreneuship Education, Entrepreneurs+Vocational หรือ Entrepreneurs + Pre Graduate, Youth Entrepreneruship เป็นต้น) ซึ่งจะพบว่า ในประเทศอื่น ๆ กำลังเปลี่ยนแปลงแนวคิดเรื่องการสร้าง "นักประกอบการ" ในบริบทที่ต่างจากประเทศไทย ซึ่งเป็นเรื่องที่น่าศึกษาว่าเหตุใดการศึกษาของไทยจึงไม่สนใจบรรจุสิ่งนี้ในหลักสูตร ทั้ง ๆ ที่ Entrepreneurships skills นั้น เป็นพื้นฐานสำคัญ
หนึ่งใน Mindset หรือ กรอบวิธีคิดหนึ่งยังไม่พบในประเทศไทย หรือพบได้น้อยในประเทศไทย คือ ความคิดที่ว่าความรู้ป และทักษะในการประกอบการนั้นเป็นความรู้ที่ไม่ต้องบรรจุอย่างมีนัยยัสำคัญในหลักสูตร และ ความรู้ในเชิงวิชาการเพื่อการศึกษาต่อมีความจำเป็นมากกว่าทักษะและความรู้ที่เป็นแกนกลางนี้ ซึ่งเมื่อมีกรอบความคิดเช่นนี้แล้วทำให้ ไม่มีการบรรจุแนวคิดในการประกอบการ มีวิชาในลักษณะนี้ในหลักสูตร หรือมีน้อย และไม่มีน้ำหนักในการสร้างทักษะนี้ เห็นได้จาก การจัดให้มี หลักสูตรกลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยีในหลักสูตรชั้นมัธยมศึกษาตอนต้น และตอนปลาย (ดูภาพกระกอบด้านล่าง)

Download ตัวชี้วัดและสาระการเรียนรู้แกนกลาง กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี (ฉบับปรับปรุง พ.ศ. 2560; 4 กรกฎาคม 2561) จาก http://academic.obec.go.th/

หากจะเทียบเคียงกับสิ่งที่เรียกว่า หลักสูตรสร้างนักประกอบการแบบตรง ๆ เท่าที่หลักสูตครการศึกษาเยาวชนของไทยจะมึ ใกล้เคียงที่สุด คือ หลักสูตร กลุ่มสาระการเรียนรู้การงานอาชีพและเทคโนโลยี ที่มีชือเหมือนกับ Career and Technoogy ในหลุกสูตรของสหรัฐอเมริกา และมีไส้ในคล้าย ๆ กัน อย่างที่เรียกว่า พี่น้องที่คลานตามกันมา ทว่าแตกต่างกันที่วิธีเลี้ยงดู (วิธีการให้การศึกษา และประสบการณ์ที่แตกต่างกัน) สิ่งที่สะท้อนกรอบแนวคิดของกลุ่มสาระนี้ อยู่ในเอกสารที่เผยแพร่ ซึ่งมีความน่าสนใจ

ภาพจากเอกสารที่เป็น reference ที่ให้ดาวโหลดด้านบน

ผู้เขียนมองเห็นกรอบความคิดที่ ณ ปัจจุบัน ต้องเรียนแจ้งว่า "เป็นข้อเสีย" มากกว่าข้อดี (ลองอ่านบทความส่วนล่างประกอบทีหลัง เพื่อเห็นความแตกต่างของการวางหลักสูตรของไทยกับประเทศอื่นๆ) ซึ่งเป็นทรรศนะส่วนตัวของผู้เขียน ซึ่งผู้เขียนมองไม่เห็นว่า หากดูจากแนวโน้มที่ประเทศต่าง ๆ กำลังพัฒนา Youth Entrepreneurship แล้ว ประเทศเราห่างไกล เรามีนโยบายที่เป็นมายาคติที่ดีเสมอ เช่น "มีความรู้ ความเข้าใจ มีทักษะพื้นฐานที่จำเป็นต่อ "การดำรงชีวิต" รู้เท่าทันการเปลียนแปลง สามารถนำความรู้เกี่ยวกับกับการดำรงชีวิต การอาชีพ และเทคโนโลยี มา "ประยุกต์" ใช้ ในการทำงานอย่างมี "ความคิดสร้างสรรค์" และแข่งขันในสังคมไทยและสากล เห็นแนวทางในการประกอบอาชีพ รักการทำงาน มีเจตคติที่ดีต่อการทำงาน สามารถดำรงชีวิตอยู่ในสังคมได้อย่างพอเพียงและมีความสุข" ผู้เขียนรู้สึกเหมือนฝันที่กำลังเดินในทุ่งลาเวนเดอร์ ปัญหาจากการ "ฝันใหญ่ ฝันหวาน" นั้นเมื่อเป็น "ความฝัน" นั้นมันจะไม่ชัดเจน และเมื่อตื่นมาเราจะ "ลืมที่ฝัน" หรือ "จำลายละเอียดได้ลาง" และ "ฝันมักแฟนตาซี" เสมอ

หาก "ข้อความ" เป็น "เป้าหมาย" ของกลุ่มสาระการอาชีพ เป้าหมายควรเป็น

ไม่ใช่ "การดำรงชีวิต" แต่มีความจำเป็นต่อการทำงานในหน่วยงานต่างๆ ทั้งภาครัฐและเอกชน (Corporate Entrepreneurship) หรือสร้างธุรกิจใหม่ หรือต่อยอดธุรกิจเดิมให้ก้าวหน้าและยั่งยืน (Entrepreneurship)
"ประยุกต์" และ "ความคิดสร้างสรรค์" เป็นคำวิเศษของการศึกษาไทยเสมอทว่า การวัดผลและการปฏิบัตินั้นไม่ได้ถูกวางแผนให้เกิดขึ้นเลย

ที่น่าสนใจมากอีก คือ เรียนรู้อะไรในการงานอาชีพเทคโนโลยี ซึ่ง มีคำว่า "มุ่งพัฒนาผู้เรียนแบบองค์รวม เพื่อให้มีความรู้ความสามารถ มีทักษะในการทำงาน เห็นแนวทางในการประกอบอาชีพ และการศึกษาต่อได้อย่างมีประสิทธิภาพ" ซึ่งอะไรคือ องค์รวม, เมื่ออ่านไปไม่พบว่า จะสร้างทักษะใดในการทำงาน และ มีเป้าหมายเพียงให้เห็นแนวทาง เพื่อไปศึกษาต่อ ไม่เห็น "การลงมือเพื่อความเข้าใจ" และโรงเรียนเองก็มีความสามารถน้อยมากในการสร้างกิจกรรมเหล่านี้ ซึ่งจะอธิบายต่อไป ในสาระและมาตรฐานการเรียนรู้ แบ่งออกเป็น 4 สาระในกลุ่มนี้ และเอา Layer ของมาตรฐานในเอกสารในซ้อนไว้ในร Bullet ย่อย ได้แก่

การดำรงชีวิตและครอบครัว (ซึ่งน่าจะอยู้่ในกลุ่มสาระสังคมศึกษา ศาสนา และวัฒนธรรมมากกว่าในทรรศนะของของผู้เขียน ซึ่งควรตัดออก)
- มาตรฐาน ง.1.1 เข้าใจการทำงาน มีความคิดสร้างสรรค์ มีทักษะกระบวนการทำงาน ทักษะการจัดการ ทักษะกระบวนการแก้ปัญา ทักษะการทำงานร่วมกัน และทักษะการแสวงหาความรู้มีคุณธรรม และลักษณะนิสัยในการทำงาน มีจิตสำนึกในการใช้พลังงาน ทรัพยากรและสิ่งแวดล้อม เพื่อการดำรงชีวิตและครอบครัว (ซึ่งทักษะเหล่านี้ควรระบุใน 3 สาระที่เหี่ยวข้อง แต่ไม่มีการระบุชักเจนในมาตรฐานของสาระนั้น ซึ่งน่าจะเป็นการเขียนแบบกลอนพาไปมากกว่าระบุความชัดเจน และที่น่าแปลกใจ ที่ลงท้ายด้วย เพื่อการดำรงชีวิตและครอบครัว แทนที่จะเป็น เพื่อการทำงานในหน้าที่ที่ได้รับมอบหมาย หรือทำอาชีพได้อย่างมีประสิทธิภาพ)
การออกแบบและเทคโนโลยี (ซึ่งเป็นประโยชน์ ทว่าเมื่ออ่านดูไส้ใน ไม่พบวิธีการ ตัววัดผล เครื่องมือ ฯลฯ)
- มาตรฐาน ง.2.1 เข้าใจเทคโนโลยีและกระบวนการของเทคโนโลยี ออกแบบและสร้างสิ่งของเครื่องใช้หรือวิธีการ ตามกระบวนการเทคโนโลยีอย่างมีความคิดสร้างสรรค์ เลือกใช้เทคโนโลยีในทางสร้างสรรค์ต่อชีวิต สังคม สิ่งแวดล้อม และมีส่วนร่วมในการจัดการเทคโนโลยีที่ยั่งยืน ("ตามอย่างมีความคิดสร้างสรรค์ ? เป็นประเด็นที่น่าสนใจใจว่าจะตามอย่างไรดีให้สร้างสรรค์ รวมไปไปเลือกใช้อย่งสร้างสรรค์ด้วยเช่นกัน)
เทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสาร (ซึ่งเห็นควรบรรจุไว้ และเช่นเดิม ไม่พบวิธีการ ตัวชีวัด เครื่องมือ ฯลฯ)
- มาตรฐาน ง.3.1 เข้าใจ เห็นคุณค่า และใช้กระบวนการเทคโนโลยีสารสนเทศในการสืบค้นข้อมูล การเรียนรู้ การสื่อสาร การแก้ปัญหา การทำงาน และอาชีพอย่างมีประสิทธิภาพ ประสิทธิผล และมีคุณธรรม
การอาชีพ (ซึ่งตรงกับชื่อกลุ่มสาระ) โดย เน้น "ทักษะที่จำเป็นต่ออาชีพ" (แต่ไม่ระบุว่าทักษะใดบ้างที่ต้องสร้างเสริม) เห็นความสำคัญของจริยธรรมและเจคคติที่ดีต่ออาชีพ ใช้เทคโนโลยีเหมาะสม เห็นคุณค่าของอาชีพสุจริต และเห็นแนวทางในการประกอบอาชีพ (ซึ่งมีแต่แนวทางในอาชีพเดิม ไม่ครอบคลุมอาชีพใหม่หรือไม่ หรือ หากเห็นแนวทางแล้ว มีกิจกรรมใดเพื่อสานต่อพันธกิจนี้ ซึ่งไม่ได้เขียนไว้)
- มาตรฐาน ง.4.1 เข้าใจ มีทักษะที่จำเป็น มีประสบการณ์ เห็นแนวทางในงานอาชีพ ใช้เทคโนโลยีเพื่อพัฒนาอาชีพ มีคุณธรรม และมีเจคคติที่ดีต่ออาชีพ (ในความเห็นส่วนตัว มาตรฐานของสาระการอาชีพที่ควรโดดเด่น และชัดเจน ว่าเป้าหมายของการมีสาระการอาชีพคืออะไร ทว่าทำบรรยายในเอกสารนั้น สวนทางกัน กลับไปให้มาตรฐานในสาระการดำรงชีวิตและครอบครัว ที่มีรายละเอียดมาก และให้อนุมานมาครอบคลุมอีก 3 สาระที่เหลือ นี่คือความผิดพลาดในการออกแบบของกลุ่มวิชานี้)

ใน Bullet ย่อย คือ มาตรฐานที่หลักสูตรต้องการ ซึ่ง "จะสร้างอย่างไร" นั้นน่ากลัวใจ สิ่งที่เขียนในมาตรฐานและหลักสูตรเป็นทุ่งลาเวนเดอร์ในสภาพแวดล้อมแบบร้อนชื้นของไทย ซึ่งลาเวนเดอร์ไม่สามารถเติบโตได้ตามต้องการ

อันดับต่อไปจะชวนดูส่วนของ "คุณภาพผู้เรียน" ซึ่งเขียนไว้อย่างกว้าง ๆ 4 ระดับ คือ เมื่อจบชั้น ประถมศึกษา 3, ประถมศึกษา 6, มัธยมศึกษาปีที่ 3 และ มัธยมศึกษาปีที่ 6 โดยสรุปเป็นตารางดังนี้ (ทังนี้ตัวเอกสารไม่ได้ระบุไว้ใน 4 สาระ ชัดเจจน ทว่า จากรูปแบบของเอกสาร ซึ่งควรต้องเรียงลำดับตามรูปแบบของเอกสารที่ดี จึงจัดกลุ่มในตารางตามลำดับข้องข้อความตาม Bullet ในเอกสารของทางราชการ)

เมื่อจบ	การดำรงชีวิตและครอบครัว	การออกแบบและเทคโนโลยี	เทคโนโลยีสารสนเทศ และการสื่อสาร	การอาชีพ
ป.3	เข้าใจวิธีการทำงานเพื่อช่วยเหลือตนเอง ครอบครัว และส่วนร่วม ใช้วัสดุอุปกรณ์และเครื่องมือถูกต้องตรงลักษณะงาน มีทักษะกระบวนการทำงาน มีลักษณะนิสัยกระตือรือร้น ตรงเวลา ประหยัด ปลอดภัย สะอาด รอบคอบ มีจิตสำนึกในการอนุรักษณ์สิ่งแวดล้อม	เข้าใจประโยชน์ของสิ่งของเครื่องใช้ในชีวิตประจำวัน มีความคิดในการแก้ปัญหาหรือสนองความต้องการอย่างมีความคิดสร้างสรรค์ มีทักษะในการสร้างของเล่น ของใช้อย่างง่าย โดยใช้กระบวนการทางเทคโนโลยี เลือกใช้วัสดุอุปกรณ์อย่างถูกวิธี เลือกใช้สิ่งของเครืองใช้ในชีวิตประจำวันอย่างสร้างสรรค์ จัดการสิ่งของเครื่องใช้ด้วยการนำกลับมาใช้ซ้ำ	เข้าใจและมีทักษะการค้นข้อมูลอย่างมีขั้นตอน การนำเสนอข้อมูลในลักษณะต่างๆ วิธีดูแลรักษาอุปกรณ์เทคโนโลยีสารสนเทศ	- ไม่ระบุ - เพราะว่ามีเพียง 3 bullet ย่อยในเอกสาร
ป.6	เข้าใจการการทำงานและปรับปรุงการทำงานแต่ละขั้นตอน มีทักษะการทำงานร่วมกัน ทำงานอย่างเป็นระบบและมีความคิดสร้างสรรค์ มีลักษณะนิสัยการทำงานที่ขยัน อดทน รับผิดชอบ ซื่อสัตย์ มีมารยาท มีจิตสำนึกในการใช้น้ำ ไฟฟ้าอย่างประหยัดและคุ้มค่า	เข้าใจความหมาย วิวัฒนาการของเทคโนโลยี และส่วนประกอบของเทคโนโลยี มีความคิดในการแก้ปัญหาหรือสนองความต้องการอย่างหลากหลาย นำความรู้และทักษะการสร้างชิ้นงานไปประยุกต์ในการสร้างสิ่งของเครื่องใช้ตามความสนใจอย่างปลอดภัย โดยใช้ประบวนการเทคโนโลยี เลือกใช้เทคโนโลยีในชีวิตประจำวันอย่างสร้างสรรค์ ต่อชีวิต สังคม และมีการจัดการเทคเทคโนโลยีด้วยการแปรรูปแล้วนำกลับมาใช้ใหม่	เข้าใจหลักการแก้ปัญหาเบื้องต้น มีทักษะในการใช้คอมพิวเตอร์ในการค้นหาข้อมูล เห็บรักษาข้อมูล สร้างภาพกราฟฟิก สร้างงานเอกสาร นำเสนอข้อมูลและสร้างชิ้นงานอย่างมีจิตสำนึกและรับผิดชอบ	รู้ และเข้าใจเกี่ยวกับอาชีพ รวมทั้งมีความรู้ ความสามารถ และคุณธรรมสัมพันธ์กับอาชีพ
ม.3	เข้าใจกระบวนการทำงานที่มีประสิทธิภาพ ใช้กระบวนการกลุ่มในการทำงาน มีทักษะการแสวงหาความรู้ ทักษะกระบวนการแก้ปัญหา และทักษะการจัดการ มีลักษณะนิสัยการทำงานที่เสียสละ มีคุณธรรม ตัดสินใจอย่างมีเหตุผลและถูกต้อง มีจิตสำนึกในการใช้พลังงาน ทรัพยากร และสิ่งแวดล้อมอย่างประหยัดคุ้มค่า	เข้าใจกระบวนการเทคโนโลยี และระดับของเทคโนโลยี มีความคิดสร้างสรรค์ในการแก้ปัญหาหรือสนองความต้องการ สร้างสิ่งของเครื่องใช้หรือวิธีการตามกระบวนเทคโนโลยีอย่างถูกต้องและปลอดภัย เลือกใช้เทคโนโลยีอย่างสร้างสรรค์ต่อชีวิต สังคม สิ่งแวดล้อม มีการจัดการเทคโนโลยีด้วยการลดการใช้ทรัพยากร หรือ เลือกใช้เทคโนโลยีที่ไม่มีผลกระทบกบัสิ่งแวดล้อม	เข้าใจหลักการเบื่องต้นของการสื่อสารข้อมูล เครือข่ายคอมพิวเตอร์ หลักการและวิธีแก้ปัญหา หรือทำโครงงานด้วยกระบวนการทางเทคโนโลยีสารสนเทศ มีทักษะการค้นหาข้อมูล และการติดต่อสื่อสารผ่านเครือข่ายคอมพิวเตอร์อย่างมีคุณธรรมและจริยะธรรม การใช้คอมพิวเตอร์ในการแก้ปัญหา สร้างชิ้นงานหรือโครงงานจากจินตนาการ และใข้เทคโนโลยีสารสนเทศนำเสนองาน	เข้าใจแนวทางการเลือกอาชีพ การมีเจตคตดีที่ดี และเห็นความสำคัญของการประกอบอาชีพ วิธีการหางานทำ คุณสมบัติที่จำเป็นสำหรับการมีงานทำ วิเคราหะ์แนวทางสู่อาชีพ มีทักษะพื้นฐานที่จำเป็นสำหรับการประกอบอาชีพ และประสบการณ์ต่ออาชีพที่สนใจ การประเมินทางเลือกในการประกอบอาชีพที่สอดคล้องกับความรู้ ความถนัด และความสนใจ
ม.6	เข้าใจวิธีการทำงานเพื่อดำรงชีวิต สร้างผลงานอย่างมีความคิดสร้างสรรค์ มีทักษะการทำงานร่วมกัน ทักษะการจัดการ ทักษะกระบวนการแก้ปัญหา และทักษะการแสวางหาความรู้ ทำงานอย่างมีคุณธรรม มีจิตสำนึกในการใช้พลังงานและทรัพยากรอย่างคุ้มค่าและยั่งยืน	เข้าใจความสัมพันธ์ระหว่างเทคโนโลยีกับศาสตร์อื่น ๆ วิเคราหะ์ระบบเทคโนโลยี มีความคิดสร้างสรรค์ในการแก้ปัญหาหรือสนองความต้องการ สร้างและพัฒนาสิ่งของเครื่องใช้หรือวิธีการตามกระบวนเทคโนโลยีอย่างปลอดภัย โดยใช้ซอฟต์แวร์ช่วยในการออกแบบ หรือนำเสนอผลงาน วิเคราะห์และเลือกใช้เทคโนโลยีที่เหมาะสมกับชีวิตประจำวันอย่างสร้างสรรค์ต่อ ชีวิต าังคม สิ่งแวดล้อม มีการจัดการเทคโนโลยีด้วยวิธีการของเทคโนโลยีสะอาด	เข้าใจองค์ประกอบของระบบสารสนเทศ องค์ประกอบและหลักการทำงานของคอมพิวเตอร์ ระบบสื่อสารข้อมูลสำหรับเครือข่ายคอมพิวเตอร์ คุณลักษณะของคอมพิวเตอร์ และอุปกรณ์ต่อพ่วง มีทักษะในการใช้คอมพิวเตอร์แก้ปัญหา เขียนโปรแกรมภาษา พัฒนาโครงงานคอมพิวเตอร์ ใช้ฮาร์ดแวร์และซอฟต์แวร์ ติดต่อสื่อสาร และค้นหาข้อมูลผ่านอินเตอร์เน็ต ใช้คอมพิวเตอร์ในการรประมวลผลข้อมูลใหเ้เป็นสารสนเทศเพื่อการตัดสินใจ ใช้เทคโนโลยีในการนำเสนองาน และใช้คอมพิวเตอร์สร้างชิ้นงานหรือโครงงาน	เข้าใจแนวทงเข้าสู่อาชีพ การเลือก และใช้้เทคโนโลยีอย่างเหมาะสมกับอาชีพ มีประสบการณ์ในอาชีพที่ถนัดและสนใจ มีคุณลักษณะที่ดีต่ออาชีพ

ผู้เขียนมีเห็นภาพสะท้อนในวิธีคิดของหลักสูตรเยาวชนของไทย ที่ยังไม่มีหลักสูตรเกี่ยวกับการสร้างสภาวะผู้ประกอบการโดยตรง ซึ่งต้องออกตัวก่อนว่าผู้เขียนทรรศนะคติที่ติดลบกับการศึกษาไทย ทั้งในเชิงนโยบาย วิธีการ เกณ์การวัดผล ตลอดจนการมีส่วนร่วมและจิตลักษณะของผู้มีส่วนได้เสียในสังคมเกี่ยวกับการศึกษา ผู้เขียนต้องการสะท้อนให้เห็นว่า กรอบวิธีคิดของการศึกษาไทยไม่ร่วมสมัยกับการเปลี่ยนแปลงและแนวโน้มของสังคมโลก การที่เราบอกกันว่าขีดความสามารถของคนไทยโดยภาพรวมจะลดน้อยลงเมื่อเทียบกับประเทศอื่น ๆ นั้น ส่วนหนึ่งที่มองเห็นจากกแกนกลางของหลักสูตร ซึ่งจริง ๆ แล้วแกนกลางต้องการให้ผู้สอน (ครูอาจารย์) ไปปรับแต่ง แต่ดูจากบริบทต่าง ๆ แล้ว แกนกลางที่ไม่ชัดเจนแบบนี้ทำให้ประเทศซึ่งถ้าไม่ผลักดันไม่สั่ง Top-Down หรือบางครั้งสั่งแล้วก็ทำไม่ได้แบบไทยนั้นต้องประสบปัญหาแน่นอน

บทสรุปจากผู้เขียนในส่วนแรก

ไทยไม่มีหลักสูตรเกี่ยวกับการสร้างผู้ประกอบการในระดับมัธยมศึกษาเลย และMindset หรือกรอบวิธีการวางหลักสูตร ที่เทียบเคียงได้ (คัดลอกมาจาก US) ก็ไม่ได้ร่วมสมัยและทำไม่ได้ตามมาตรฐานของประเทศที่ไปคัดลอกมา
หลักสูตรมีเป้าหมาย เป็นนามธรรม ไม่กำหนดวิธีการชัดเจน รวมไปถึงตัวชี้วัดที่เป็นนามธรรมและวัดผลได้อย่างเลื่อนลอย เราจะพบกลุ่่มคำที่มีแต่แนวคิด แต่ไม่เห็นวี่แววของวิธีการได้เลย เช่น ความคิดสร้างสรรค์, ประสบการณ์, พอเพียง, เหมาะสม, เข้าใจกระบวนการ ควมสัมพันธ์ องค์ประกอบของสิงต่าง ๆ แต่ครูอาจารย์เองก็ไม่ได้มีพื้นฐานในเรื่องแบบนี้ และไม่ได้เข้าใจเท่าเทียมกับที่หลักสูตรกำกับไว้ ซึ่งผู้เขียนขอใช้คำว่า "หลักสูตรสร้างแบบแกงโฮ๊ะ" ซึ่งหยิบทุกอย่างมาผปสมกัน ให้ได้ภาพที่สยนงาม
หลักสูตรเขียนจากวิธีคิดแบบอดีต ไม่รองรับ ไม่มีอนาคต หรือตัวแปรอื่น ๆ ซึ่งแตกต่างจากหลักสูตรของประเทศอื่น ๆ เช่น การสร้างให้เยาวชนเป็นสมาชิกของโลกแบบเกาหลี หรือมีทักษะพร้อมต่อการเปลี่ยนแปลงในศตวรรษหน้าแบบสิงคโปร์ ซึ่งเขียนโดยอาศัยจากวิชาเดิมที่มี มาสร้างมาตรฐานในหลักสูตร ไม่ได้เขียนหลักสูตรเพื่อสร้างมาตรฐาน
เขียนแบบแยกส่วนกันเขียน ไม่ได้ align ตามพัฒนาการของชุดสาระความรู้ ซึ่งเราจะพบความลักลั่นของชั้นเรียนที่อายุผู้เรียนร้อยกว่ามีขอบเขตที่กว้างและลึกกว่าชั้นเรียนที่ผู้เรียนมีอายุมากกว่า

ถ้าจะสร้างนักประกอบการ ต้องเรื่มที่การกลับมาทบทวนกรอบวิธีคิด และ "ยกเลิก" บางอย่างในหลักสูตรเดิมให้ได้เสียก่อน และกำหนดเป่้าหมายของแต่ละช่วงอายุที่ชัดเจน เช่น ป.3 สอนให้เข้าใจการใช้ชีวิต ตามหลักสูตรเดิมได้ ส่านวของเทคโนโลยีและต้องเข้าใจว่าเยาวชนใน Generation นี้เกิดมากในยุค Digital ซึ่งเขาซึมซับและใช้งานมากกว่าคนร่างหลักสูตรเป็นต้น ใน ป.6 ม.3 ไม่ใช่กรอบการเข้าใจอาชีพปัจจุบัน แต่ควรเปลี่ยนแป็น ความเข้าใจที่เพิ่มขึ้นในอาชีพที่หลากหลายมากกว่า ความเข้าใจของสังคม และครูแนะแนวที่อาจจะไม่เข้าใจอาชีพใหม่ ๆ ที่เกิดขึ้นร่วมสมัยด้วยซ้ำไป และเป็นการลดทอนความมั่นใจหรือทางเลือกในการเลือกอาชีพ ในส่วนของเทคโลยีสารสนเทศ ไม่ได้เห็นเรื่องของ digital Literacy, Security Literacy ควบคู่กันไป เห็นแต่การพุ่งเป้าไปที่การสืบค้น ไม่เห็นกระบวนการในการยืนยันความถูกต้อง ความน่าเชื่อถือของสิ่งที่สืบค้นได้ แม้นกระมั่ง Digital Foot Print ที่มีความเข้าใจก็ไม่ได้บรรจุเอาไว้ ซึ่งทำให้เห็นว่าอย่าว่าแต่การสร้างนักประกอบการเลย สร้างให้มีตรรกะความเข้าใจเพื่อรองรับการเปลี่ยนแปลงยังน่าจะไม่ผ่าน และกรอบวิธีคิดในการสร้างเยาวชนนักประกอบการไม่ปรากฎในหลักสูตรที่เยาวชนต้องเรียนและเติบโตไปพร้อมการเปลี่ยนแปลงของโลก

กรณี Mindset ที่ว่า เรื่องของวิชาด้านการประกอบการเป็นชุดความรู้และทักษะของกลุ่มวิชาด้านบริหารธุรกิจ และการจัดการเท่านั้น
อ้างถึงแผนภาพ (ด้านซ้าย) ของ Kutzhanova (2009) ที่ทำวิจัยเรื่องของ ENtrepreneurships กับสาขาวิชาที่เปิดสอน 3 ด้านได้แก่ Accounting Department, Electrical Engineering and Civil Engineering ใน State Polytechnic of Malang ในแผนภาพจะเห็นความซ้อนเหลื่อมกันของ Skills และ Competency ซึ่งแท้จริงแล้วสมรรถนะ และทักษะแห่งการประกอบการเป็นทักษะพื้นฐานโดยทั่วไปของทุกสาขาอาชีพ

ตารางเปรียบเทียบผลการสำรวจที่ MonsoonSIM TH ลองทำโดยถามคำถามเดียวกับคำถามของ The Economist Survey เรื่องทักษะ โดยทำการเปรียบเทียบ Global Survey และ Local (Thai) Survey ซึ่งทำในปี 2017 แสดงให้เห็นว่า ทักษะแห่งการประกอบการไม่ได้อยู่ในอันดับความสำคัญของการสำรวจในกลุ่ม sampling ของอาจารย์ และนักศึกษาของไทยเลย ในระดับปริญญาตรี ทั้งนี้ยังไม่ได้ทำสำรวจอีกครั้งในคำถามเดิมว่าจะมีสัดส่วนเปลี่ยนแปลงไปอย่างไร หลังจากผ่านมา 6 ปี (2022)

กำหนดเป้าหมาย วิธีการ และลงมือทำ

กรณีศึกษาจากกลุ่มโรงเรียน Penabur ประเทศอินโดนีเซีย
กรณีศึกษาจากหลักสูตรสร้างผู้ประกอบการของประเทศเกาหลีใต้

2 Comments

5 ความเข้าใจผิดหลักกับการสอนเกี่ยวกับผู้ประกอบการในสถาบันการศึกษาของไทย

3/11/2022

2 Comments

หมายเหตุ: ผู้เขียนเขียนจากประสบการณ์ตรงที่ได้สัมผัสกับผู้บริหารคณะในมหาวิทยาลัยของไทย และนี่ไม่ใช่บทความวิชาการ ไม่เหมาะกับคนไม่เปิดใจ
บทความโดย พี่แว่นหน้าตาดี

ในรอบ 7 ปีที่ผ่านมา หลังจากที่ผันตัวเองจากวงการหนึ่ง มาสู่วงการที่เกี่ยวข้องกับภาคการอุดมศึกษาของไทย ผู้เขียนพบว่ามีหลายเรื่องราวที่ควรแบ่งปันให้ฟังให้ได้อ่านกัน "เล่นๆ" และท่าน ๆ ในฐานผู้มีส่วนได้ส่วนเสียของสังคมนั้น ควรจัดสินใจกันเองว่าจะ "จริงจัง" หรือเปล่า นั้นแล้วแต่ท่าน
ผมพยายามเสนอสิ่งที่เรียกว่า LTT; Learning and Teaching Transformation มาหลายปี เพราะว่า Education Transformation เกิดไม่ได้ในสังคมไทย จากวิธีคิด mindset ของสถาบันการศึกษาในประเทศไทย ซึ่งเริ่มจากให้ "เปลี่ยนวิธีการเรียนการสอน" ในชั้นเรียนก่อน (และวิธีการเรียนการสอนนี่แหละเป็นส่วนหนึ่งในการสร้างทักษะแห่งการประกอบการ) โดยส่วนตัวนั้นผู้เขียนหมดหวังกับการเปลี่ยนแปลงในการศึกษาไทยในเชิง "วิธีคิด" และ "การลงมือทำ อย่างเป็นระบบ วัดผลได้ เรียนรู้และปรับเปลี่ยนไปตามสถานการณ์" มานานแล้ว สถาบันการศึกษาของไทย เอาแต่สร้าง "วิสัยทัศน์" เป็นวิมานในอากาศ แต่ไม่มี "พันธกิจ" ที่ทำจริงได้ จึงมีแต่ "นโยบายลวงโลก" กับ "การวัดผลที่มีความสำเร็จบนรายงาน กับภาพถ่ายที่ได้ทำแล้ว" ส่วนชีวิตจริงยังเป็นเหมือนเดิม หาได้มีการลงมือทำจริงจัง จัดสรรทรัพยากร และที่สำคัญที่สุด คือ สร้างสิ่งแวดล้อมในการเปลี่ยนแปลง และการเปลี่ยนแปลง "กฎเกณฑ์งี่เง่า" ที่ทำให้นโยบายเกิดไม่ได้ และไม่มีทางทำได้สำเร็จ (เช่น ตัวมีหน่วยการเรียนขั้นต่ำ 130-140 หน่วยกิต ที่รั้งขาผู้เรียน และเป็นต้นทุนของครอบครัว ในวิชาอีก 25-30 หน่วยกิตที่ไม่มีประโยชน์เลยต่อผู้เรียน เช่น General Education, ผู้สอนต้องทำวิจัย ซึ่งการวิจัยเหล่านั้นไม่เคยกลับมาเป็นประโยชน์กับชั้นเรียน, ฯลฯ เป็นต้น)

ผู้เขียนถือโอกาสนี้นำเอาประสบการณ์ตรงในรอบ 7 ปีที่ได้คุยกับผู้บริหารสถาบันการศึกษา ในระดับคณบดี, รองวิชาการ ฯลฯ มาเล่าให้ฟังว่า มีความเข้าใจผิด 5 ประการ (จริงๆ มีมากกว่านี้มากเท่ามากกกกกกกกกกกกกก ก.ไก่เป็นอนันต์ในการศึกษาของไทย แต่ขอเลือกมา 5 ช้อ สำหรับมุมของการสร้างทักษะแห่งการประกอบการ) ซึ่งมีรายละเอียดดังนี้

ข้อ 1) สาขาวิชาของฉันไม่จำเป็นต้องให้นักศึกษาเข้าใจหรือมีทักษะแห่งการประกอบการ
ต้องพูดตามตรงว่าเวลาเจออาจารย์ที่มีความคิดเหล่านี้ในมหาวิทยาลัย ใบหน้าก็ยิ้มรับและเบ้ปากมองบนในใจ แต่ถ้าเจอผู้บริหารสถาบันการศึกษาคิดแบบนี้ ให้ถอดใจ และไว้อาลัยแด่นักศึกษาและครอบครัว แนวคิดของการสร้างนักประกอบการเป็นแนวคิดสากล ที่เหมาะสมกับโลกปัจจุบัน การเป็นนักประกอบการนั้นมีหลายระดับ

การเป็นผู้ประกอบการ หรือเจ้าของกิจการของตัวเอง ซึ่ง "สาขาวิชาหลัก" ที่บัณฑิตจบมาจะต้องรู้ว่าเอาหลักวิชานั้นไปแปลงเป็นทุนและสินทรัพย์ สร้างรายได้และความมั่งคั้ง ยั่งยืนได้อย่างไร
การเป็นบุคลากรในองค์กรที่เข้าใจว่าบทบาทและหน้าที่ของตนเอง ส่งผลอย่างไรต่อกิจการขององค์กร

ถ้าเรายังมีความคิดที่ว่า "สาขาวิชาของฉัน" (ของผู้บริหาร และอาจารย์ในโลกเก่า) ไม่ต้องสร้างแนวคิด ความรู้ และทักษะเหล่านี้ให้ติดตัวบัณฑิตไป คนยุคหินเหล่านั้นจะเข้าใจหรือเปล่าว่า กำลังส่งต่อปัญหาจาก Silo Thinking Based ไปในกระบวนการเรียนการสอน และส่งมอบไปยัง การทำงานที่กลายเป็นวัฒนธรรม Silo Culture ซึ่งไม่เหมาะกับโลกที่กำลังเปลี่ยนแปลง
การ "เข้าใจ" "มี" และ "ใช้เป็น" ของทักษะแห่งการประกอบการ คึอ การเข้าใจโลกธุรกิจ, อุตสาหกรรม หรือ งานของตัวเองในแบบภาพกว้าง เข้าใจกระบวนการทั้งหมดแบบ Holistic View และมองเห็นว่า แต่ละกระบวนการทำงานประสานสอดคล้องกัน และมองหา "โอกาส" หรือ "อุปสรรค" ในโจทย์ความต้องการพื้นฐานของธุรกิจหรือบริการนั้น ๆ แปลงโอกาส ให้เป็นตลาดและรายได้ จัดการอุปสรรคให้เบาบางและหายไป
จากประสบการณ์หลายปีในภาคการศึกษา พบว่ายังมีบุคลากรในภาคการศึกษาที่ยังไม่เข้าใจว่า "ทักษะแห่งการประกอบการ" คือ Core Competency ควบคู่กับ Main Competency ในสายวิชาเฉพาะที่ให้บริการการศึกษา ถ้าไม่เข้าใจเช่นนี้ เราจะส่งบัณฑิตไปเป็นภาระของโลก เช่น เราจะผลิตนักวิจัยที่ทำตามความใคร่รู้ของตัว แต่งานวิจัยนั้นไม่มีประโยชน์เลยในทาง Commericialize หรือ Socialize, เราจะมี IT ที่สนใจเฉพาะความอยู่รอดมั่นคงของระบบโดยไม่สนใจว่า IT จะเป็น Cost Center หรือไม่, เราจะมีวิศวกรที่ยืนกระต่ายขาเดียวโดยไม่ได้มองผลกระทบต่องานอื่น ๆ, เราจะมีบัญชีผู้สนใจเฉพาะแต่ความถูกต้องทางตัวเลขโดยไม่เข้าใจการจัดการที่ต้อง flexible และเป็นปัญหาในองค์กร, เราจะมีนักสื่อสารมวลชนที่เน้นแต่ความ Wow ของ content แต่ไม่รู้ว่าส่งผลกระทบอะไรต่อเยาวชนและสังคม, เราจะมีนักรัฐศาสตร์ที่บ้าคลั่งลัทธิทางการเมืองที่ตนคลั่งไคล้โดยไม่สนใจบริบททางสังคมและวัฒนธรรม, ฯลฯ หลายท่านบอกว่าตัวอย่างเหล่านี้ไกลตัว แต่ลองพิจารณาให้ลึกลงไป เป็นเพราะว่า เราสร้างวิธีคิดด้านเดียวในสาขาวิชาหลักหรือเปล่า หรือ หากเราเพิ่ม "ทักษะแห่งการประกอบการ" การมองมุมอื่นๆ ที่เกี่ยวข้องจะส่งผลเช่นปัญหาที่เราพบในปัจจุบันหรือไม่
ท่านมีส่วนในการเปลี่ยนแปลงสังคม ที่ท่านและลูกหลานได้รับผลกระทบอยู่ได้ จากการที่เราสร้างนักคิด นักแก้ปัญหา ด้วยทักษะแห่งการประกอบการได้

ข้อ 2) วิชาผู้ประกอบการเป็นเรื่องเกี่ยวกับวิชาสายบริหารและการจัดการเท่านั้น
บ่อยครั้งเวลาที่ผมนำเสนอแนวคิดเรื่องนักประกอบการกับสาขาวิชาที่ไม่ใช่บริหารธุรกิจ และวิทยาการจัดการ ซึ่งเป็นคณะ/สำนักวิชาที่มีอยู่ทุกมหาวิทยาลัย จะได้รับคำตอบจากผู้บริหารที่มาจากการเมืองภายใน/หรือเรียกว่าจับสลากมาได้ ว่านั่นเป็นเรื่องของบริหารธุรกิจและวิทยาการจัดการ ซึ่งคุณต้องปั้นหน้านิ่งๆ แต่ภายในใจ "กระอักเลือด" เหมือนโดนฝ่ามือมารซัดมาที่หน้าอกด้วยพลังวัตรสูงส่ง และวลีที่ดังในใจว่า "What the hell is going on here"
ความคิดที่ว่านี้จะเด่นชัดมากในสายวิชาเฉพาะที่เป็น Pure Scinece กับบุคลากรที่ย้อนเวลามาจากอดีต แต่ไม่ได้หมายความว่า สาย Applied Science จะไม่มีความคิดเช่นนี้ ผมเคยสนทนากับเพื่อนที่ฝันตัวเป็นอาจารย์ในสายสังคมศาสตร์ เกี่ยวกับแนวคิดนี้ สิ่งที่ได้รับฟังกลับมานั้น คือ ผู้บริหารที่คณะเค้าไม่ได้เห็นประโยชน์ในสิ่งนี้ ว่าจำเป็น เราจึงพบว่า วิชาผู้ประกอบการ หากโชคดีจะมีใน General Education 3 หน่วยกิต หรือ 1 วิชา ที่บรรจุไว้ว่า "ฉันมีแล้วนะ จะเอาอะไรอีก" ซึ่งสอนด้วยการบรรยายจากอาจารย์ที่ไม่มี mindset แบบผู้ประกอบการเสียด้วยซ้ำ มันลักลั่นคล้าย ๆ กับวิชาภาษาอังกฤษเฉพาะทางที่คณะด้านภาษาศาสตร์ก็สอนไม่ได้ เพราะว่าสอนได้เพียง Communication English ซึ่งทำให้ นักศึกษาไทยเมื่อจบออกไปทำงานเป็นบัณฑิต ไม่สามารถใข้ภาษาอังกฤษเฉพาะสายอาชีพได้ ซึ่งคณะเฉพาะทางเหล่านั้นจะเปิดสอนเอง ก็ทำไมได้ เพราะว่ามีกฎงี่เง่าครอบไว้อีกทีหนึ่ง
เป็นที่น่ายินดีระคนความเสียใจ ตั้งแต่มี 4 กุมารหาญกล้า แล้วหนึ่งใน 4 กุมาร สร้างลัทธิ Startup ขึ้น ทำให้คณะสายวิศวกรรมศาสตร์ สายวิทยาศาสตร์ ที่มีอาจารย์ที่ร่วมสมัยเริ่มตื่นตัว จากนโยบายเชิงบังคับ และ ภาพลักษณ์ที่ต้องเปลี่ยนตามสมัยนิยม เริ่มให้ความสนใจสร้างนักประกอบการบ้าง และเลิกไปเมื่อ 4 กุมารหมดอำนาจลง นี่เป็น Tragedy ในประเทศไทย
มีคำถามที่ว่า หากคณะเหล่านี้สนใจจะสร้างเสริมทักษะผู้ประกอบการจะทำได้ไหม โจทย์แรกที่ถูกโยนหินถามทาง คือ ไปถามคณะสายบริหารสิว่าเปิด section ที่สอนได้ไหม หรือ Dedicated Section นั้นเพื่อนักศึกษาของเราได้ไหม ซึ่งเริ่มต้นก็ไม่เป็นนักประกอบการเสียแล้ว และเป็นที่แน่นอนเหมือนกฎแห่งธรรมชาติ คือ พระอาทิตย์ขึ้นทางทิศตะวันออกเสมอ คือ ไม่สามารถหาความร่วมมือจากคณะอื่น ๆ ได้ ในมหาวิทยาลัยเดียวกันเสมอ เพราะ "วัฒนธรรมของการไม่เป็นนักประกอบการ" นั้นแต่ละคณะเป็น Competitor และเป็น Oppositer ร่วมเวรกรรมกันมา ไอ้ครั้นจะสร้างทีมผู้สอนใหม่ มองไปแล้ว ก็ไม่เห็นอาจารย์ที่จะยอมมีภาระเพิ่มเลยในคณะ เป็นที่น่าเศร้าใจ ในความเห็นส่วนตัวเราควรแทนที่วิชา Gen Ed ที่ไม่สามารถระบุประโยชน์แก่ผู้เรียนได้ ด้วยชุดวิชา Entrepreneurship 30 หน่วยกิต เราก็จะแก้ปัญหานี้ได้แล้ว ทว่า Gen Ed เป็นการเมืองภายใน และเป็นรายได้ของบางกลุ่มในมหาวิทยาลัย กับพื้นฐานที่มหาลัยเห็นว่าจำเป็นแต่โลกข้างนอกไม่ต้องการ หรือ บางี่ต้องการยัด รากเหง้าซักเรืองลงไปโดยบอกไม่ได้ว่าจะเกิดประโยชน์อย่างกับผู้เรียน (วิชาเหล่านี้จะมีชื่อแปลก ๆ ให้ลองไป search ดูกันเอง)
ปัญหาที่เลวร้ายกว่านั้น เกิดในคณะสายบริหารธุรกิจ และการจัดการเองว่า "วิชานักประกอบการ" เป็นหน้าที่ความรับผิดชอบของสาขาวิชาใด ซึ่งไม่สามารถเล่ารายะเอียดได้เพราะว่าจะกลายเป็น Gossip การศึกษาไป ซึ่งทำให้วิชานักประกอบการหลายมหาวิทยาลัยจึงเลือกหาทางออกในหัวข้อถัดไป

ข้อ 3) ต้องสร้างคณะผู้ประกอบการขึ้นโดยเฉพาะ
หลายมหาวิทยาลัยโดยเฉพาะมหาวิทยาลัยเอกชน เลือกที่จะสร้างคณะผู้ประกอบการเป็นจุดขายใหม่ ทั้ง ๆ ที่มีคณะบริหารธุรกิจอยู่เดิม โดยจุดขายใหม่นั้น แยกไปว่า หากอยากเป็นเจ้าของกิจการให้เรียนในคณะผู้ประกอบการนี้ ซึ่งกลายเป็น Competitor แทนที่จะเป็น Complementary แก่กัน (ซึ่งโดยมากใช้ทรัพยากรอาจารย์ชุดเดียวกัน) แต่ถ้าเป็นคณะนักประกอบการอาจมีอาจารย์ฝรั่ง และหลักสูตรที่ไม่เคยประณีประนอมได้ในคณะบริหารธุรกิจมาสร้างสมการใหม่ แทนสมการที่ไม่อยากแก้ไขอีกแล้ว
มหาวิทยาลัยในประเทศไทยเลือกวิธีใหม่ เพื่อสร้าง "ตลาด" ใหม่ ใน "โอกาส" ที่สังคมรุ่นใหม่กำลังต้องการ ทว่าแนวโน้มในต่างประเทศท กลับดำเนินการไปในทิศทางใกล้เคียงกัน คือ การเอาร่มของนักประกอบการไปครอบทุกสาขาวิชา ซึ่งทำให้ทักษะแห่งการประกอบการเป็นพื้นฐาน เพราะทุกสาขาวิชาเมื่อจบเป็นบัณฑิตย่อมเป็นส่วนหนึ่งของการประกอบการทั้งสิ้น จะเป็น Entrepreneurs หรือ Intrapreseurs (Corporate Entrepreneus) ก็แล้วแต่ละบุคลจะตัดสินใจ วิธีการแบบที่เมืองนอก (ที่เราชอบ copy แต่การศึกษาไทยเรามีปัญหาที่ยัง Copy Model Entrepreneurship University ไม่ได้ อยู่ที่ (ข้อ 1) นั่นเอง)
ในต่างประเทศ สาย IT เกิดแนวคิด Techopreneurship, ในสายวิศวกรรม เกิด Enginopreneurship ฯลฯ โดยให้ทุกสาขาวิชามีวิชาพืนฐานของการประกอบการ (ซึ่งควรแทน Gen Ed อันงี่เง่าของไทย) และลดจำนวนหน่วยกิตหลักลง เพิ่มโอกาสในการหาประสบการณ์ตรง หันไปใช้ Modular Education และเมื่อถึงระดับที่เป็น Junior(ปี 3) หรือ Senior(ปี4) มหาวิทยาลัยผลักดันให้เกิดการสร้างธุรกิจในรั้วมหาวิทยาลัย และพร้อมจะ spin-off ไปเป็นกิจการเมื่อจบการศึกษา และมีสัดส่วนของการปันรายได้อย่างชัดเจน ส่วนนักศึกษาที่ไม่เลือกการสร้างธุรกิจ ก็ได้รับแนวคิดของการเป็น Intrepreseurship ไปเป็นบุคลากรที่สร้างโอกาสให้องค์กรในฐานะนักประกอบการ โมเดลนี้ผมได้รับฟังจาก QUT; Queensland University of Technology ในประเทศไทยเมื่อหลายปีก่อน และไปดู model ของ Standford ที่ไทยชอบเอา Design Thinking เขามาใช้แบบงง ๆ ในมหาลัยไทย รวมไปถึงเห็น Model ของเกาหลีใต้เมื่อครั้งไปดูงานเรื่องการสร้าง Entrepreneurship Curriculum มาด้วยตนเอง เมื่อใดที่เราฝันใกล้รุ่งสางจะเป็นฝันที่เป็นจริง แต่ตอนนี้ฝันหวานปลอกตัวเองไปก่อน

ข้อ 4) จัดให้มี BMC และ Starup Event เอา Design Thinking มาแปะหน่อย ก็ทำให้ "คณะ" ดูทันสมัย เป็นสาขาวิชาที่พูดได้ว่าส่งเสริมทักษะแห่งการประกอบการแล้ว
ทักษะ คือ การฝึกฝนทำซ้ำ จนเกิดเป็นความชำนาญ การทำเป็น event base หรือทำแบบลูบหน้าปะจมูกไม่ได้ก่อให้เกิดทักษะใด ๆ ในสาขาวิชาที่มี Lab การทำ Lab จำนวนมาก นั่นคือ ส่วนหนึ่งของการสร้างทักษะ ซึ่งในสาขาวิชาที่ไม่มี Lab หรือมี Lab จำนวนน้อยมาก ทักษะจึงไม่เกิดขึ้น เช่น เดียวกันกับ การสอนภาษาในประเทศไทย จึงทำให้นอกจากนักศึกษาในสาขาวิชาเฉพาะที่จะใช้ภาษาต่างประเทศไทย นักศึกษาส่วนใหญ่นั้น หากไม่ฝึกฝน ดิ้นรนด้วสยตัวเอง ก็ไม่ได้มีทักษะด้านภาษา และไทยเป็นประเทศที่ภาษาอังกฤษในการทำงานและการสื่อสารด้อยที่สุดในอาเซียน เพราะว่า เราแทบไม่ได้ใช้ภาษาต่างประเทศบ่อยจนกลายเป็นทักษะนั่นเอง เราจะมีวิชาสัมมนา และมี Project ในปีท้าย ๆ ของทุกหลักสูตร ซึ่งก็ไม่ได้เพียงพอที่จะฟูมฟักให้เดกิดทักษะติดตัวนักศึกษาไป เราจึงแทบไม่มีทักษะอะไรเลยที่ใช้งานได้จริง นอกจากทักษะการเอาตัวรอกเป็นครั้ง ๆ ไป ซึ่งเป็น Nature ของคนไทย
ในช่วงหลายปีมานี้ ก็มีความพยายามเป็นช่วง ๆ และหยุดไปแล้วของบางสาขาวิชา บางคณะ บางมหาวิทยาลัย ที่เป็น "ส่วนน้อย" ในจำนวนอันมากมายของการศึกษาไทย ที่เอา BMC มาแปะในกิจกรรม startup แต่ไม่ได้อยู่ในวิชา และไม่มีโอกาสทำซ้ำ หรือเอา Design Thinking มาสร้างเป็น event และจบไปเป็นครั้ง ๆ ซึ่งต้องยอมรับกันตรง ๆ ว่า มันไม่ได้ประโยชน์ และมันไม่เกิดเป็นทักษะ ทว่า การมีวิชาที่เอา fashion เหล่านี้ผสมลงไป มันทำให้ภาพของการส่งเสริมด้านการประกอบการเกิดขึ้น
ทางที่ดีกว่า คือ เราจะทำให้เกิดการทำซ้ำจนเป็นทักษะได้หรือไม่ ไม่ต้องเอาวิชา fancy เหล่านี้ก็ได้ เราเพียงสร้าง Project ในทุกชั้นปี ไม่ใช่ครั้งเดียวก่อนจบ เราเพิ่มจำนวนการนำเสนอ ให้นักศึกษาได้พูดมากกว่าอาจารย์ และอาจารย์เป็น mentor ให้มากขึ้น เมื่อเขาได้ลงมือทำซ้ำ ในโจทย์ที่แตกต่างกระบวนการเรียนรู้ที่เป็นทักษะพื้นฐานของการประกอบการก็จะเกิดขึ้นได้ และมันอาจจะดีกว่าการมี event ซึ่งอาจารย์ผู้รับผิดชอบลงแรงเต็มที่ และมีคนมาถ่ายภาพจำนวนมาก ยินดี แล้วไม่ทำอีกเลยในครั้งต่อไป

ข้อ 5) เอาอาจารย์ซักคนจับสลาก หรือบังคับมาสอนในวิชาข้อ 4 ก็ใช้ได้แล้ว
ส่วนมากอาจาร์ยผู้อ่อนอาวุโสในคณะ จะเป็นทางเลือก ซึ่ง "ดี" สำหรับตัวอาจารย์ที่จะได้รับการฝึกฝน "ทักษะ" และอยู่รอดต่อไปในอนาคต และเกิดความภูมิใจที่ได้เป็นส่วนหนึ่งในการวางรากฐานให้กับนักศึกษาของตน นี่เป็นวิธีคิดแบบโลกสวยมาก ๆ (คล้าย ๆ วิ่งในทุ่งลาเวนเดอร์ที่อฮกไกโด หรืออยู่ท่ามกลางทิวลิปนับล้านที่เคอเคนคอร์ฟ) ในความจริงนั้นทราบกันดีอยู่
วิชาเหล่านี้ดูไปแล้วไม่ยาก แต่ไม่ง่ายในการทำความเข้าใจ ถ้าผู้สอนไม่ทำ "การบ้าน" เลย อ่าน Text แปล แล้ว Deploy เลยจะพบเจอปัญหาในระหว่าง Workshop แน่นอน ทว่าหากตัวอาจารย์เองมีโอกาสทำซ้ำ ก็จะได้ "ทักษะ" ในการใช้เครื่องมือเหล่านี้ไปเช่นกัน การทดลองแบบนี้ในคณะ ต้องใช้ความร่วมมือจากลุ่มอาจารย์หลายคน ถ้าอาจารย์รุ่นลุงป้าจะลงมาช่วยเพื่อเรียนรู้ทักษะเรื่องใหม่ก็เป็นการดียิ่ง ถ้าไม่ลงมือในส่วนนี้ก็ช่วยเรื่องอื่น ๆ หากทำได้ ต้องเลิกมาให้กำลังใจในพิธีเปิด แวะมาถ่ายภาพ แต่สวมวิญญานของนักประกอบการว่าจะเติมเต็มช่องว่างอื่น ๆ ได้อย่างไร อย่างน้อยกระบวนการตั้งคำถามซึ่งเป็น "ทักษะ" ของอาจารย์ทุกคน สามารถมาประยุกต์ใช้ได้แน่นอน อย่าปล่อยให้ภาระในการทดลองวิธีการใหม่ เครื่องมือใหม่ ตกเป็นของใครคนใดคนหนึ่ง หากมีความช่วยเหลือกันในคณะ (ซึ่งหากยากอยู่แล้ว) จะเป็นผลดี และอย่างน้อยจะสร้าง Impact แก่นักศึกษาเมื่อเปลี่ยนวิธีการเรียนการสอน เอา บางส่วนของ BMC ไป apply ในวิชา เช่น การ identify Segment บ้างก็ยังดี เอา emphatize ไปทำความเข้าใจปัญหา แทนที่จะเป็น event แต่เอา "กลวิธี" ของเครื่องมือเหล่านี้ ผสมไปกับการสอนในเนื้อหาของท่าน จะได้ไม่ต้องจับสลากให้ใครมาเป็นเหยื่อ และยังบัลคับตัวท่านเองให้เปลี่ยนรูปแบบการสอน เพื่อผลลัพท์ใหม่ด้วย

ความเข้าใจผิด 5 ประการนี้ขอให้เป็นเพียง ผู้เขียนเข้าใจผิดไปเอง อย่าให้เป็น "ข้อเท็จจริง" ในการศึกษาไทยเลย ทักษะแห่งการประกอบการนั้น เข้าใจให้กว้าง สร้างให้ "ทักษะ" ในการคิดเป็นตรรกะ, คิด วิเคราะห์ แก้ปัญหา, ผนวกเอา PROs/CONs ลงไปในทางเลือก, ปรับจูนหา Optinal ในการแก้ปัญหา ผสมวิธีการเหล่านี้ให้มากขึ้นในการเรียนการสอนที่ท่านอาจารย์ดูแล ท่านได้เปลี่ยนตัวท่านในฐานะอาจารย์ผู้ผังทักษะแห่งการประกอบการเบื้องต้นในวิชาที่ท่านดูแลแล้ว ดีกว่าสอนแบบเดิม ๆ มาเริ่ม LTT Learning and Teaching Transformation ในขอบเขตวิชาของท่าน ดีกว่าไม่ทำอะไรเลยแล้วเด็กมันจะจำชื่ออาจารย์ไม่ได้ในอนาคต เพราะท่านไม่เคยสร้างอะไรให้เขา "เรียน" "จำ" "ทำ" และ "นำไปใช้ได้" เลย

2 Comments

<<Previous

Competency Assessment using MonsoonSIM as Tools

Decode ถอดบทเรียนเพื่อประโยชน์ในการพัฒนาวิธีการเรียนการสอน จาก KU Integrative Project 2022

ทักษะแห่งการประกอบการ ทักษะที่ควรสร้างตั้งแต่เยาวรุ่น

5 ความเข้าใจผิดหลักกับการสอนเกี่ยวกับผู้ประกอบการในสถาบันการศึกษาของไทย

MonsoonSIM; The business simulation platform for learning and trainingmore to teach more to learn, easy to teach easy to learn

MonsoonSIM; The business simulation platform for learning and training
more to teach more to learn, easy to teach easy to learn